Mijn reis was geboden

In 1898 reisde Abraham Kuyper naar de Verenigde Staten om een eredoctoraat van Princeton University in ontvangst te nemen en een lezingenserie te verzorgen aan het naastgelegen presbyteriaanse seminarie. Maar daarnaast wandelde hij in de Adirondacks, bezocht hij de grote steden aan de oostkust en deed hij de Nederlandse emigrantengemeenschappen in het Midden Westen aan. Overal begeesterde Kuyper de Amerikanen met zijn publieke optreden: hoe langer hij in Amerika verbleef, hoe meer uitnodigingen voor spreekbeurten hij ontving. En overal zette hij de betekenis van het calvinisme voor de moderne samenleving uiteen. Hij genoot van de sympathie die hem ten deel viel en bleef uiteindelijk vier maanden in de Verenigde Staten. George Harinck beschrijft in dit boek Kuypers reis. Tevens zijn hierin opgenomen Kuypers verslag Varia Americana uit 1899 en de brieven die hij vanuit Amerika aan zijn vrouw schreef.    

'De uitgave geeft niet alleen een aardig beeld van Kuyper. Ook is de situatie van Amerika aan het einde van de 19e eeuw fraai in kaart gebracht, dor Kuypers ogen en pen. De lezer krijgt inzicht in de kerkelijke- en politieke kaart va nde VS, allerhande algemeen-culturele aspecten, linguïstische en culinaire wetenswaardigheden, tot en met een lijstje van "bladen en tijdschriften, die er nog altijd in de Hollandse taal uitkomen" toe. In het geheel ontbreekt het niet aan de nodige reflectie op het vaderland. Kortom, een interessante uitgave.' A. Alderliesten in: Protestants Nederland 76 (2010) 2, p. 21

'Abraham Kuyper was een gepassioneerd reiziger. Dit boek is een heruitgave van zijn Varia Americana, de reisindrukken van zijn Amerikaanse reis uit 1899, in combinatie met de brieven die hij in 1898 vanuit de Verenigde Staten, waar hij vaak als een vorst werd ontvangen, aan zijn vrouw en kinderen schreef. Harinck voorzag de bronnen van uitvoerige annotatie en van een inleiding. De bronnen zijn niet alleen informatief door het feitenrelaas, maar zij vertellen ook het nodige over de persoon Kuyper, niet in de laatste plaats door het contrast tussen de persoonlijk getinte brieven en het veel zakelijker reisverslag.' Jos Ramakers in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2010, p. 216

'Geven deze brieven een kennismaking met de complexe persoonlijkheid van Kuyper van nabij, de Varia Americana vormen daarop een heel gelukkige aanvulling. Deze reisverslagen laten zien hoe Kuyper werkte en dacht. Zij vormen zeer leesbaar en interessant journalistiek werk van niveau, vol waarnemingen en gegevens, opgepikt in gesprekken en krantenlectuur. [...] In het vrije en democratische Amerika vond Kuyper wat hij altijd had voorgestaan in Nederland: een overheid die zonder confessioneel te zijn openlijk erkent dat staat en samenleving afhankelijk zijn van Gods zegen. Abraham Kuyper had in Amerika zijn antirevolutionaire wereld ontdekt.' G.J. Schutte in: Tijdschrift voor Geschiedenis 123 (2010) p. 464-465

‘Oude reisverslagen geven de lezer doorgaans als geen ander egodocument een interessante kijk op de mores en percepties uit de tijd van de auteur. Dat geldt zeker ook voor de uit 1899 stammende Varia Americana, die […] Abraham Kuyper schreef naar aanleiding van zijn vijf maanden durende verblijf in Amerika in 1898. […] Het reisverslag van Kuyper is aangevuld met de teksten van de 22 brieven die hij tijdens zijn reis naar huis schreef. Deze bieden een fraaie, persoonlijk getinte aanvulling op het meer analytische reisverhaal. […] Voor de in Kuyper-geïnteresseerde biedt de heruitgave een fascinerende kijk op de voor Kuyper zo belangrijke reis naar de Nieuwe Wereld, terwijl Nederlandse Amerika-kenners prachtig kunnen putten uit de observaties van een Europese reiziger.’ Michel Ketelaars op: www.historischhuis.nl/recensies 11-01-2010

Verder gesignaleerd in: Nederlands Dagblad, Het Katern, 20-11-2009; De Waarheidsvriend 11-02-2010, p. 5.