Heelen en halven is een zoektocht naar denkbeelden en uitlatingen van Nederlandse orthodox-protestantse voormannen over katholicisme en katholieken in het algemeen en de politieke samenwerking met hen in het bijzonder. In de onderzochte periode, de jaren 1872-1925, veranderde de Nederlandse samenleving ingrijpend door stormachtige ontwikkelingen op sociaal-economisch en politiek vlak, niet in het minst door de vorming van een coalitie van gezworen erfvijanden: de katholieken en de orthodox-protestanten. Hoewel niet alle opvattingen over en stellingnames tegen het katholicisme automatisch terug te voeren zijn op antipapisme, blijkt dat die anti-houding een dominante rol speelde binnen zowel de katholiek-protestantse als de intern-protestantse verhoudingen. Zo kwam zij alleen al telkens weer te voorschijn in tijden dat er gestreden moest worden om de gunst van de kiezer. Toen de eeuwenoude tegenstelling met 'Rome' voor protestants Nederland niet langer meer hèt samenbindend element vormde, werden de antikatholieke uitlatingen voortdurend als 'instrument' gebruikt in de onderlinge strijd tussen de verschillende politiek-kerkelijke stromingen. Zo werd een krachtdadige stellingname tegenover het oprukkend katholicisme, of juist het achterwege blijven daarvan, een stok om andersdenkende protestantse broeders te slaan. Dit voortdurende gebakkelei over 'Rome' werkte meestal averechts en heeft al met al dan ook meer de protestanten dan de katholieken geschaad.
"Van Zuthem ploos de door Kuyper in 1872 opgerichte krant De Standaard en andere bladen na en slaagt er zo uitstekend in te laten zien hoe Kuypers politieke inzichten zich ontwikkelden. Partijen hadden al gauw de neiging elkaar als vijanden te zien en zo deelde de samenleving zich op naar verschillen in godsdienstige overtuiging en sociale klassen. Het was een boeiende tijd en Van Zuthem weet het boeiend te vertellen. Deze handelseditie van zijn dissertatie wordt verlevendigd door 21 politieke prenten uit die tijd." J. Kleisen in: NBD Biblion, 05-07-2001
"De auteur van Heelen en halven verdient waardering voor het panorama dat hij middels couranten, brieven en partijpolitieke verslagen heeft weten te schetsen. De lezer die er behoefte aan heeft, kan bijna van jaar tot jaar de antiroomse (papistische) houding van (een deel van) protestants Nederland volgen. Hoe (kerk)politiek in toenmalig Nederland werd beleefd, komt in het boek goed naar voren. Het werk is dan ook een meer dan welkome aanvulling op onze kennis van politiek Nederland uit onderhavige periode. Nu eens niet de liberale en socialistische visie of partijpolitieke ontwikkelingen, tezamen met hun achterban, maar het confessioneel verhaal daarover. Zorgvuldig wordt het onderlinge protestantse gekrakeel in hun houding tegenover de katholieken uit de doeken gedaan. De beschrijving van de laatste politieke jaren van Kuyper en De Savornin Lohman voorzien in een behoefte." Elze Luikens in: Tijdschrift voor Geschiedenis 114 (2001) 4
"Een verhelderende studie waarin de zaken goed op een rijtje worden gezet en duidelijk wordt gemaakt hoe de antipapistische houding bij orthodoxe protestanten in de loop van de jaren werd bijgesteld, ook al was daar kerkelijk gezien minder van te merken." Het Nederlandse Boek 144 (2001) 5
"Niettemin meen ik dat, ondanks de af en toe wat zwakke argumentatie van de auteur en zijn gebrek aan politiek invoelingsvermogen op sommige onderdelen, het boek als geheel waardering verdient. Die waardering betreft met name de zorgvuldige beschrijving van de discussie tussen protestanten en katholieken op politiek terrein tussen 1872 en 1925. De vaak goed getroffen sfeer wordt versterkt door de weergave in dit boek van een aantal politieke cartoons die in de beschreven periode zijn verschenen." Dr. Hans van Spanning in: Christen Democratische Verkenningen (okt. 2002) 10, p. 35-39
"Van Zuthem heeft voor zijn dissertatie, die in boekvorm onder de titel Heelen en Halven is verschenen, nauwgezet de verschillende protestantse (partij)bladen zoals De Standaard, De Nederlander, De Waarheidsvriend, De Kerkelijke Courant, De Gereformeerde Kerk en verschillende brochures over politieke standpunten doorgeploegd. Daaruit schetst hij een boeiend beeld van de politieke houding van de protestanten ten opzichte van het katholicisme." Joost Sijtsma in: Zwolse Courant, mei 2001
"Van Zuthem noemt zijn boek met lovenswaardige bescheidenheid een 'prove op het gebied van de letteren'. Dat is het ook, niet meer en niet minder. Verder moeten we daarom eigenlijk maar niet klagen. Maar jammer is het wel bij zo'n onderwerp, dat zich bij uitstek leent voor nadere analyse van Nederlands gedachtegoed, dat een wat ander licht werpt op de idee van Nederland als tolerante, van alle superioriteitsideeën vrije natie." Jan Greven in: Trouw, 08-05-2001
"Wie over het toenmalige debat over de samenwerking met de rooms-katholieken meer wil weten, leze het proefschrift van Van Zuthem. Goed beschouwd is de thematiek niet slechts een historische. In een heel andere context en op een heel andere schaal staat ook een partij als de ChristenUnie voor de vraag hoever de samenwerking met othodoxe rooms-katholieken gaan kan. En waar Kuyper een antithese zag tussen geloof en ongeloof zien vandaag de dag sommige christelijke denkers de belangrijkste breuklijn lopen tussen conservatief en progressief. Ook voor dat debat kan het wellicht nuttig zijn van deze studie kennis te nemen." A. de Jong in: Reformatorisch Dagblad, 09-05-2001
Verder gesignaleerd in: DNK 56 (juni 2002); TNK (2002) 5, p. 54-55; De Gelderlander, 15-06-2001; Nederlands Dagblad, 08-06-2001; De Bazuin, 18-05-2001; Centraal Weekblad, 04-05-2001; Radioprogramma's Piet Kaptein; Kuzien (juli 2001); Reformatorisch Dagblad, 25-04-2001; Cd-rom Leesidee 2000-2005.