Kuyper in de kiem

In deze bundel wordt het leven en werk van Abraham Kuyper in de jaren 1848-1874 beschreven. Het complete gedachtengoed van deze tijdgenoot van Allard Pierson, Busken Huet en Multatuli was toen al in de kiem aanwezig. In 1860 ontwierp Kuyper een kerkmodel waarin niet het instituut centraal staat, maar het organisme van door de Geest geleide gelovigen. Kuypers ideale kerk is sociaal, democratisch en financieel onafhankelijk van de staat. Vrouwelijke lidmaten hebben zowel actief als passief kiesrecht. Naarmate deze kerk beter functioneert in de samenleving kan de rol van de staat als behoeder van de humaniteit minder worden. Na zijn wending tot de orthodoxie bemoeide Kuyper, die aanvankelijk alleen bekend was vanwege zijn internationaal erkende kerkhistorisch pionierswerk, zich als predikant steeds meer met de gang van zaken in de Nederlandse Hervormde Kerk, de beginnende schoolstrijd, de journalistiek en de politiek. In 1873 ontdekte hij het internationale Calvinisme als bron van inspiratie. Het jaar daarop werd hij lid van de Tweede Kamer.    

'Zijn studies getuigen van inzicht in de bronnen en zorgvuldige weergave van Kuypers intenties. Deze bundel verschijnt terecht, want Kuyper is een van de invloedrijkste figuren in de Nederlandse kerk, politiek en samenleving geweest. De bundel is tevens een waardige afsluiting van dr. Vrees periode van intensief Kuyperonderzoek.' K. van der Zwaag in: Reformatorisch Dagblad, 28-06-2006, p. 18

'Al met al heeft dr. Vree een imposante studie toegevoegd aan alles wat over Kuyper is verschenen.' J. van der Graaf in: De Waarheidsvriend, 19-10-2006; 'Vree werkt ook vanuit archiefmateriaal en zit daardoor, in elk opzicht, kuyper veel dichter op de huid. Natuurlijk ligt het tempo in dergelijke detailstudies veel lager dan in de biografie. Toch biedt de grondigheid van Vrees studies ruimschoots vergoeding.' Remieg Aerts. 'Ik heb deze bundel met veel plezier en waardering gelezen. Vooral het hoofdstuk over de Utrechtse periode vind ik bijzonder goed. Je ziet hoe Kuyper zich ontwikkelt tot de persoon die in alles voorop gaat en niet wil en kan wachten.' W. Verboom in: Theol. Ref. september (2007); 'Hoewel de auteur zijn VU-achtergrond geenszins verloochent staat hij zeer kritisch tegenover Kuyper. Steeds benadrukt hij zijn eigenzinnigheid, eigenmachtigheid, radicaliteit, vertekening van het verleden en willekeur qua interpretatie van geloofsgeschriften;'. Guido de Bruin in: Geschiedenis Magazine (2007) 3

'Wat betreft het verrichte onderzoek behoort dit boek tot het beste dat over Kuyper is geschreven.' Arie L. Molendijk in: BMGN 124 (2009) 1

'Vree hat jedoch - und das ist sein grosses Verdienst - die notwendigen Bausteine für eine neue moderne Biographie über den "jungen" Kuyper gelegt und insbesondere dessen theologischen Werdegang überzeugend nachgezeichnet.' Albert de Lange in: Church History and Religious Culture 88 (2008)

Verder gesignaleerd in: Trouw, 10-06-2006, p. 17; GezinsGids 59 (2006) 6, p. 61; Historisch Nieuwsblad (okt. 2006), p. 61; Protestants Nederland 72 (2006) 9. p. 8-12; Recensiebank historischhuis.nl.