Een lekenboek in woord en beeld

Al snel nadat het Speculum humanae salvationis werd geschreven, rond 1300, behoorde het tot de standaardwerken met typologische verklaring van de Bijbel. De verhalen uit het leven van Maria en Christus worden telkens geplaatst tegenover drie oudtestamentische verhalen om te laten zien hoe de komst van Christus was voorspeld in het Oude Testament. De tekst heeft een rijk illustratieprogramma met vier afbeeldingen per hoofdstuk en functioneerde als inspiratiebron voor predikers. In haar boek schetst Bernadette Kramer hoe het Speculum humanae salvationis in de vijftiende eeuw kon worden gebruikt door een ander publiek. Hierbij staat de Spegel der minschliken zalicheid centraal (ms. GkS 79, KB Kopenhagen). Een analyse van de iconografische veranderingen in de illustraties toont aan, dat dit in het Brugse Goudranken-atelier vervaardigde handschrift is afgestemd op persoonlijke catechese en devotie van leken. Tekst, illustraties en woord-beeldrelaties beïnvloeden gezamenlijk de performatieve leeservaring.