Bezielde zorg

Lange tijd waren vrouwelijke religieuzen gezichtsbepalend in de verpleging in de katholieke ziekenhuizen in Nederland en Vlaanderen. Door hun inzet voor zieke mensen, hun (doorgaans onbetaalde) arbeid met lange dagen en nachten en hun medewerking aan de opbouw van het ziekenhuiswezen hebben zij bijna twee eeuwen lang een belangrijke bijdrage geleverd aan de gezondheidszorg. Zij zijn voor velen nog steeds een inspirerend voorbeeld nu menslievende zorg in de ziekenhuissector onder druk staat van grootschaligheid, streven naar efficiëntie en optimalisering van medisch-technisch kunnen. In deze bundel wordt de bezieling van vrouwelijke (en enkele mannelijke) religieuzen belicht tegen de achtergrond van de medische, organisatorische en beleidsmatige ontwikkelingen in het katholieke ziekenhuiswezen.    

Inhoud: REDACTIE, Woord vooraf   JAN DE MAYER/JO DEFERME, Vrouwelijke religieuzen in de openbare en private gezondheidszorg in het België van de 19de en 20e eeuw: tussen traditie en moderniteit   ROB WOLF, In de ziekenkamer ligt Jezus. Vrouwelijke religieuzen en het katholieke ziekenhuiswezen in Nederland 1819-1980: een verkenning   JOOS VAN VUGT, Herbronning: zinvol, maar vaak te laat. Religieuzen en hun spirituele traditie   ZUSTER MARIA MEDIATRIX VAN SCHAGEN, Ik was ziek en Gij hebt mij bezocht. Elisabeth van Thüringen als inspiratiebron voor de Franciscanessen van de H. Elisabeth   ZUSTER MARIE THÉRÈSE VAN MEERBERGEN, De tandem 'religieus leven - verpleging' moest kunnen blijven rijden. Persoonlijke ervaringen van een Gasthuiszuster-Augustines van Lier   ROB WOLF, Bezielde zorg in beeld   VEFIE POELS, Het zit niet in je habijt, het zit in je hart. Een dubbelportret van de laatste religieuze afdelingshoofden van het Canisiusziekenhuis: zuster Vincentia Faasse en zuster George Kraan   ROB WOLF, Naar een religieus leven toegroeien. Een portret van Leo Lansman, Broeder van Barmhartigheid van Sint Joannes de Deo   CATHARINA Th. BAKKER, Geld en geloof. Financiën in de katholieke krankzinnigenverpleging tot de Tweede Wereldoorlog   VEFIE POELS, Vroom en rebels. Een portret van Dominiek Champagne, Broeder Alexiaan te Boechout   ANNELIES VAN HEIJST, Naar een uitgebalanceerde waardering van de liefdewerken   Herkomst van de illustraties   Over de auteurs en redacteuren

'In het voorwoord wordt al opgemerkt dat het vastleggen van de geschiedenis van belang is om "a-historische iconisering" tegen te gaan (p. 7). Deze iconisering zou bestaan uit enerzijds een heel positief beeld over de dienstbaarheid en anderzijds een negatief beeld over de professionaliteit, gebrek aan medische kennis etc. van de religieuzen. Het is de vraag of het vastleggen van de geschiedenis deze beelden, als ze al bestaan, zal nuanceren, maar in ieder geval is het duidelijk dat het hier een interessant onderzoeksveld betreft. De eerste twee bijdragen zijn overzichtsartikelen over de ontwikkelingen van de zorg door religieuzen. [...] Naast de overzichtsartikelen zijn er ook enkele persoonlijke verhalen over de zorg opgenomen.' Drs. Biene Meijerman in: recensiebank Historisch Huis.nl

Verder gesignaleerd in Nieuwsbericht Konferentie Nederlandse Religieuzen op www.knr.nl, 15-12-2008; KNR bulletin 12 (2009) 1; VolZin 8 (2009) 5; TSEG 6 (2009) 3, p. 114; Zin in Zorg 17 (2015) 3, p. 76-77.