Sterven voor de wereld

In beschouwende orden maar ook in actieve congregaties stond het het ideaal van wereldverzaking lange tijd centraal. De ware kloosterling wist zich te bevrijden van familiebanden, materiële wensen en lichamelijke verlangens. Sterven voor de wereld betekende opnieuw geboren worden, als een mens die vrij was zich volledig aan God toe te wijden. De grens tussen klooster en wereld bleef echter onscherp, niet in de laatste plaats omdat vele religieuzen in die wereld taken verrichtten in onderwijs of zorg. Uitgangspunt van deze bundel is de confrontatie van kloosterlijke idealen, zoals het loslaten van het aardse, de rituele omvorming en het opgeven van het eigen ego (zowel in geestelijke als in lichamelijke zin) met de eigen praktijk, de eigen ervaringen van mannen en vrouwen vóór en na Vaticanum II. Ideaal en zelfbeeld werden natuurlijk beïnvloed door de veranderende sociale en kerkelijke omstandigheden. Bij de beoefening van de deugden werden in de wereld van broeders andere accenten gelegd dan in die van zusters. De manier waarop sekse een rol speelde in ideaalbeelden en zelfverstaan vormt dan ook een belangrijke rode draad in de bundel. Behalve toegankelijk geschreven artikelen van historici en theologen bevat Sterven voor de wereld verhalen van religieuzen zelf over hoe zij hun 'sterven voor de wereld' hebben ervaren en wat er in hun leven veranderd is sinds dit een nieuwe invulling heeft gekregen. Daarmee wordt de vraag opgeworpen welke zeggingskracht klassieke kloosteridealen als onthechting, nederigheid en gehoorzaamheid vandaag de dag nog kunnen hebben, ook voor leken.