Engelenspel

In de middeleeuwen was ‘kunst’ een fascinerend samenspel van vele kunstvormen. Veel van dat samenspel is in de loop der eeuwen uiteengevallen of geheel verloren gaan. Toch zijn van enkele Nederlandse middeleeuwse topstukken uit de beeldende kunst de muzikale ‘metgezellen’ van weleer bewaard gebleven. In Engelenspel voert Rens Tienstra de lezer langs dit grotendeels onbekende erfgoed. Door onvermoede dwarsverbanden wordt aangetoond hoe beeldende en klinkende kunst samen functioneerden en zo uitdrukking gaven aan allerhande verhalen en boodschappen, hoop, vreugde en devotie.

Rens Tienstra (PhD, MA, MMus) is componist, dirigent, musicoloog en programmeur. Van zijn hand verschenen inmiddels meerdere boeken, wetenschappelijke studies en uitvoeringsedities van het Laaglandse gregoriaans. Zijn ‘verkenningen van het gregoriaans in Nederland’ Duizend jaar doorgegeven (2024) ontving internationaal lovende kritieken.

‘Tienstra’s onmiskenbare kracht is dat hij zijn imposante kennis en deskundigheid weet te koppelen aan zo’n vlotte pen dat het ook gewoon nog leuk is om te lezen’ (Katholiek Nieuwsblad ).

1 Een vergeten samenzang 7
2 Het begrip van beeld en klank 13
3 Onder heilig toezicht: het Timpaan van Egmond en het ‘Defende nos’ 19
4 Voorspraak in edelmetaal: het borstbeeld van Sint-Frederik en het
‘Eia laudes’ 31
5 Een ‘gulden verhaal’: het altaar van de Illustere Lieve Vrouwe-
broederschap en de ‘Codex Smijers’ 43
6 Selecte genodigden: de wapenborden en het Maria-officie van de
Orde van het Gulden Vlies 59
7 ‘Als een wijnranc droech ic vruchte’: de devote tuin van
‘De Boom van Jesse’ 73
8 Beelden en liederen voor de eenvoudigen van hart: een kerstwieg,
leisen, bloemen en bellengerinkel 87
9 Herdenken in tegenstellingen: de ‘Memorietafel van de Meester van
Spes nostra’ en de Mariënpoelse gedachtenispraktijk 99
Nawoord 116
Noten 118
Lijst van afbeeldingen 130
Literatuur 133
Verklarende woordenlijst 136

‘Tienstra’s onmiskenbare kracht is dat hij zijn imposante kennis en deskundigheid weet te koppelen aan zo’n vlotte pen dat het ook gewoon nog leuk is om te lezen’ - Katholiek Nieuwsblad