Het Arme Roomse Leven

Het Arme Roomse Leven beschrijft niet alleen de armoede en de caritatieve zorg in katholiek Utrecht vanaf de Middeleeuwen, maar biedt ook inzicht in de wijze waarop de katholieke gemeenschap na de Reformatie in 1580 onopvallend haar weg zocht. Katholieken werden tweederangs burgers die hun geloof niet in het openbaar konden belijden. Kerkgebouwen, kloosters en gasthuizen kwamen in het bezit van de gereformeerde gemeenten, kapittels werden protestantse vermogensfondsen. Ook de armenzorg werd overgenomen. Nadat in 1796 de vrijheid van godsdienst was afgekondigd, namen de katholieken in het protestantse Utrecht geleidelijk hun plaats weer in. Ook nam de kerkelijke invloed in de tot dan toe door burgers georganiseerde armeninstelling zoals de Armenkamer en het Wees- en Oudeliedenhuis, toe. De huidige Katholieke Caritas Utrecht is een fonds dat vanuit eigen perspectief hulp biedt op allerlei maatschappelijke terreinen.    

'The book is a detailed, source-based and therefore valuable addition to the literature on Dutch charity and poor relief.' Maarten Prak in: Church History and Religious Culture 98 (2018), p. 178-180

'De Utrechtse geschiedenis had wellicht wat nader kunnen worden uitgewerkt door het een en ander in context te plaatsen van die deep history van de sociale zorg in het algemeen. Dat geldt ook voor de wijze waarop die zorg werd verschaft – top-down en autoritair, zoals in veel andere instellingen tot ver in de 20ste eeuw gebruikelijk was, en lang niet alleen katholieke. Dat neemt niet weg dat Het arme roomse leven een rijk geïllustreerd, uitgebreid en op uitvoerig archief- en literatuuronderzoek berustend overzicht van de geschiedenis van de Utrechtse katholieke armenzorg biedt. Het staat boordevol wetenswaardigheden en biedt tal van aanknopingspunten voor de specialist. Het is daarmee een zeer waardevolle aanvulling op de geschiedschrijving van de sociale zorg in Nederland in het algemeen en de stad Utrecht in het bijzonder.' Henk Looijesteijn in: TSEG 14 (2017) 3, p. 126-128

'Samenvattend is dit een nuttig overzichtswerk dat een goed beeld geeft van de werking van de van de katholieke armenzorgorganisaties in de loop van de tijd. [...] 'De toegevoegde waarde van het boek ligt, dankzij het gedegen archiefonderzoek, vooral bij de periode vanaf 1746, want de eerste hoofdstukken brengen weinig nieuws en vallen vooral op door matig literatuurgebruik.' Ronald Ronnes in: Oud-Utrecht 90 (februari 2017) p. 18-19

'Op basis van de uitgebreide archieven van de betreffende instelling hebben de auteurs een degelijke, heldere studie geschreven. Zij doen dat zeer gedetailleerd. [...] Wat ik vooral mis is de handel en wandel van de armen zelf. [...] in de bestuursnotulen komen zij alleen voor als object van bemoeienis en niet als handelende personen. [...] Desniettemin is Het arme roomse leven toch een nuttig boek. Allereerst vormt het een belangrijke bijdrage aan de geschiedenis van Utrecht en aan die van het katholieke volksdeel en daarnaast ook aan de geschiedenis van de armenzorg, waarin de aandacht doorgaans vooral is uitgegaan naar algemene ontwikkelingen en algemene instellingen.' Henk Michielse voor Trajecta, 12-08-2016

'Dit boek [...] laat zien hoe in katholiek Utrecht vanaf de Middeleeuwen vorm werd gegeven aan de katholieke armenzorg. [...] na de Reformatie [...] gebeurde dat onopvallend. Later, in de 18de eeuw, toen de godsdienstvrijheid stukken groter werd, werd het zichtbaarder. Met veel oog voor detail schetst dit fraai uitgegeven boek deze ontwikkeling, Trouw 15-06-2016, p.11.

Verder gesignaleerd in: Oud-Utrecht (oktober 2016), p. 149.