Gelderland tussen 1840 en 1850

In deze uitgave zijn opgenomen en becommentarieerd alle rapporten van de Gelderse gouverneurs aan koning Willem II uit de jaren 1840-1849. Het gaat hierbij allereerst om de Jaarverslagen die de gouverneur volgens een instructie uit 1820 na afloop van ieder kalenderjaar aan de koning diende te sturen. Hierin moest de gouverneur alles vermelden wat van belang was wat betreft zijn eigen werkzaamheden, die van andere autoriteiten en van ambtenaren in de provincie. In deze rapporten kon de gouverneur desgewenst ook voorstellen indienen tot verbetering van diensten of werken. De Jaarverslagen werden trouw (zij het meestal te laat) opgestuurd en geven veel inzicht in het reilen en zeilen van de provincie. Aan de verplichting 'telken veertien dagen' een verslag te sturen over de actuele toestand in de provincie hielden de gouverneurs zich niet. Vaak viel er niets te melden. Netelige kwesties loste de gouverneur bovendien liever zelf ter plaatse op dan ze te melden aan het staatshoofd. De periodieke verslaggeving is in dit boek als uitgangspunt genomen. Vaak zette deze zich echter voort in correspondentie. Zaken waar de Gelderse gouverneur zich mee bezighield in zijn rapporten, zijn hier waar mogelijk gevolgd tot de uiteindelijke afwikkeling. De uitgave van de gouverneursrapporten biedt inzicht in het doen en laten van de Gelderse gouverneurs in een cruciale periode van de Nederlandse geschiedenis: de overgangsperiode tussen het gematigd autoritaire bewind van Willem I en het constitutioneel-parlementaire tijdperk na 1848.