Since the 1970s, when the dominance of military histories of the World Wars ended, and social historical histories of conflict rose to prominence, women have come to play an increasingly important role in mainstream stories about the Second World War. Although this is undeniably a valuable development, the perspectives on women that arose have in many respects remained limiting - although in new ways. Women have been portrayed as carers, as victims (notably of sexual violence), but rarely as agents of their own fate. This volume focuses on this last group. In spite of the undeniable suffering and victimization that befell so many women during the war, for others the war also opened opportunities and awakened ambitions. The articles in this volume, which cover both Europe and Asia, bring together some of the women who took initiatives, of which they sometimes suffered the dire consequences, sometimes enjoyed the fruits.
Contents: Editorial Introduction: EVELINE BUCHHEIM/RALF FUTSELAAR, Female Agency in Times of War TONI MORANT I ARIŇO, ‘Falange’s female comrades [and] their German and Italian sisters’. Cross-Border Affinities Between Women's Fascist Organizations, 1936-1945 WILLIAM BRADLEY HORTON, Tales of a Wartime Vagabond: Hayashi Fumiko and the Travels of Japanese Writers in Early Wartime Southeast Asia BAS VON BENDA-BECKMANN, Aunts at War. Loss and Guilt in the Autobiographies of Luise and Tini von Benda FELICIA YAP, Asian and Eurasian Women's Resistance Against the Japanese, 1942-1945 Photo section: MARJAN GROOT, Photography as Visual Documentary Source on Women and Gender in the Second World War HELEN GREVERS, Caught Between Chastity and Depravity. Dutch and Belgian Female Collaborators After the Second World War EVELINE BUCHHEIM, Victim, Accomplice or Culprit? Marie-Therese Brandenburg van Oltsende’s Relations with the Japanese Occupier ELLIS JONKER, Freddi and Truus, Sisters in Arms. A Double Portrait of Dutch Resistance Fighters in World War II Forum: TIMOTHY Y. TSU, Bodies that Could Kill. Female Sexuality in the Twenty-First-Century Anti-Japanese War Film of China Portrait: HANNAH VAN DEN ENDE, Martha Ben Assa-Van Esso-Polak Showcase: ANTIA WIERSMA (ATRIA) 'The war's going fine'. World War II Through the Eyes of Ordinary Women From the Bookshelf: MARJET DENIJS (ATRIA), Recent Publications on Women and Wordl War II Summaries About the Authors
'De focus op Nederland en Japan maakt de bundel gevarieerd maar ook gefragmenteerd. Een algemene conclusie ontbreekt. De biografische schetsen zijn stuk voor stuk interessant, maar niet altijd even kritisch. In bijdragen over Indonesië, zoals die van Buchheim en van Horton, treedt een interessante wisselwerking op: hier vullen twee levensgeschiedenissen elkaar prachtig aan. Het voornemen om vrouwen als actieve actoren te zien wordt vaak bemoeilijkt door een gebrek aan bronnenmateriaal. Vrouwen blijken nu eenmaal vaak verborgen in de geschiedenis. [...] Al met al biedt dit Jaarboek een aantal uitstekende bijdragen die zeer de moeite waard zijn om te lezen, ook voor mensen buiten het academische veld.' Lonneke Geerlings in: Historica (2015) 3, p. 34-35
'De gastredacteuren Buchheim en Futselaar hebben een jaarboek met een zeer gevarieerd aanbod van artikelen samengesteld. Hoewel de artikelen zo nu en dan van wisselende kwaliteit zijn, geeft het jaarboek als geheel een goed beeld van de ingrijpende invloed van de Tweede Wereldoorlog op het leven van (misschien wel uitzonderlijke) vrouwen. Door vaak onbekende of niet voldoende onderkende aspecten van de positie en rol van vrouwen in deze oorlog te belichten, leveren deze artikelen een boeiende en soms verrassende bijdrage aan de historiografie over dit onderwerp.' Paul Visser op: www.historischhuis.nl/recensiebank 18-06-2015
'De bijdragen in deze bundel gaan in op de bewuste en vaak strategische besluitvorming en handelen van vrouwen binnen de beperkingen én kansen die de oorlog ze bood, inclusief de doelbewuste inzet van stereotiepe ideeën over vrouwelijkheid, klasse en ras.' In: Cogiscope 12 (2015) 1, p. 41
'De Haarlemse historicus Bass von Benda-Beckmann (38) [...] publiceert voor het eerst over de gevoelige en rijk gedocumenteerde oorlogsgeschiedenis van zijn eigen familie. Oudtante Luise von Benda koos duidelijk voor het nazisme, haar zus Helene ("Tini") juist niet. [...] Von Benda-Beckmann vindt het "buitengewoon boeiend" om te analyseren waar hij zelf staat in de familiegeschiedenis, als telg opgegroeid in Nederland met een "besmet" Duits verleden.' Lees het gehele artikel van Ton de Lange 'Verraders executeren' over Freddie en Truus Oversteegen uit Haarlem en het Duitse duo Luise en Tini von Benda in: Noordhollands Dagblad 17-12-2014
Verder gesignaleerd in: Moesson 59 (2015) 8, p. 8.