Middelnederlandse bijbelvertalingen

De studie naar de Middelnederlandse bijbelvertalingen mag zich de laatste jaren verheugen in een meer dan gemiddelde hoeveelheid aandacht van onderzoekers, wat een reeks van studies uit Nederland en ook uit België op deelterreinen van dit brede onderzoeksveld tot gevolg heeft gehad. Zich hierop baserend biedt de bundel Middelnederlandse bijbelvertalingen een rijk geïllustreerd en nagenoeg compleet overzicht van de Nederlandse bijbelvertalingen in de Middeleeuwen.    

Inhoud: AUGUST DEN HOLLANDER/ERIK KWAKKEL/WYBREN SCHEEPSMA, Inleiding   ERIK KWAKKEL, Overlevering van Middelnederlandse bijbelvertalingen, 1250-1500. Het Boek der Boeken   MARTINE MEUWESE, Verluchting in bijbelhandschriften. Bijbelvoorstellingen in een middeleeuws jasje   KARINA VAN DALEN-OSKAM, Bijbelstof op rijm. Som so vielt in goeden lande. Dat brochte vrucht menegherande   MIKEL KORS, De Historiebijbel van 1361. Leken en bijbellectuur in de veertiende eeuw   MARINUS VAN DEN BERG, De Noordnederlandse historiebijbel. Verhaal en moraal in bijbelse (en wereldlijke) geschiedenis   YOURI DESPLENTER, Middelnederlandse psaltervertalingen. 'Het is nergens voor nodig om veel meer boeken dan het psalter te bestuderen'   WYBREN SCHEEPSMA, Hooglied. Verlokkend, maar gevaarlijk   THEO COUN, De Zuidnederlandse vertaling van de vier evangeliën. Diet dede verstont se qualec   SABRINA CORBELLINI, De Noordnederlandse vertaling van het Nieuwe Testament. Het paradijs in een kloostercel   JOSÉ VAN AELST, Middelnederlandse bewerkingen van het passieverhaal. Van informatiebron tot meditatietekst   NELLY DE HOMMEL-STEENBAKKERS, Apocalyps. Het laatste boek   PATRICIA STOOP, De bijbelvertaling in Middelnederlandse epistel- en evangeliepreken. Wat wi verstaen bi deser   AUGUST DEN HOLLANDER, Middelnederlandse Levens van Jezus. Uuten .iiii. ewangelisten ene evangelie ghemaect   Bibliografie   Lijst van afbeeldingen   Lijst van handschriften per bibliotheek   Overzicht van bijbelplaatsen   Index

'De Bijbel is het meest vertaalde boek ter wereld en nog steeds komen er nieuwe vertalingen bij. Dit geldt ook voor ons taalgebied. [...] In de periode 1250-1500 nam het aantal handschriften met Bijbelvertalingen in het Nederlandse taalgebied sterk toe. [...] Bijbelvertalingen vormen dan ook een dankbaar studiegebied voor taalkundigen en boekhistorici.' Hans de Jong in: Boekenwijzer SRKK juli (2009)

'In rijk geïllustreerde bijdragen worden de meest recente onderzoeksresultaten gepresenteerd: de handschriften van elk van de bijbelvertalingen vertonen onderling ingrijpende verschillen.' In: VolZin 7-9-2007

'De artikelen in deze bundel geven een goed beeld van de totstandkoming en verspreiding van dit bijbelse materiaal in de Nederlanden.' In: Geschiedenis Magazine 43 (2008) 2, p. 60

'De bundel zelf bevat ook vele fraaie illustraties'. Gert van de Wege in: Nederlands Dagblad, Het Katern 30-11-2007

'Biedt - op basis van recente studies naar Middelnederlandse bijbelvertalingen - een rijk geïllustreerd en nagenoeg compleet overzicht van de Nederlandse bijbelvertalingen in de Middeleeuwen.' In: Bifolium (2007) 4; 'Gezien de ruime hoeveelheid beeldmateriaal die de artikelen vergezelt en de toonzetting van de meeste artikelen richt de bundel zich op een breder publiek dan specialisten. (...) Bij het lezen zou dat publiek echter wel eens teleurgesteld kunnen raken, want mijns inziens mist de bundel de balans om daadwerkelijk het brede publiek te kunnen bedienen. [...] Voor specialisten gaat de bundel echter op sommige punten weer te kort door de bocht.' Esther Jonker in: Madoc 22 (2008) 1

'Veelal zijn het minutieuze vergelijkingen van passages om te bepalen wat de meest oorspronkelijke tekst geweest zou kunnen zijn en welke veranderingen er door opeenvolgende kopiisten in zijn aangebracht. Daarmee is de bundel vooral voer voor liefhebbers, ondanks de bewonderenswaardige pogingen van auteurs en redactie om de hoofdpunten in samenvattende "feitenblokken" te presenteren en de stof met behulp van overvloedig illustratiemateriaal, waaronder zeer fraaie kleurplaten, toegankelijk te maken voor een breder publiek. Blijft staan dat Den Hollander cum suis met dit boek een zeer compleet en toch compact overzicht bieden van de stand van zaken van hun onderzoek. Daarmee is het een onmisbaar handboek op het gebied van Middelnederlandse bijbelvertalingen dat nog lang zijn waarde zal behouden.' Paul H.A.M. Abels in: Tijdschrift voor Kerkgeschiedenis 11 (2008) 3

'In een werkelijk prachtig uitgegeven boek, zeker wanneer men dat afzet tegen de prijs, wordt de lezer meegnomen op een verkenningstocht langs allerlei Middelnederlandse Bijbelvertalingen. [...] Wie zich eenmaal in de wereld van de Middelnederlandse bijbelvertalingen begeeft, raakt daar nooit meer van los, Dit boek vormt een uitstekende inleiding tot die voortgaande ontdekkingsreis in de letterkunde.' Panc Beentjes in: Streven 76 (2009) januari, p. 81-82

'Dit alles gebeurt op een erg toegankelijke en bevattelijke manier. De afzonderlijke artikels beslaan nooit meer dan achttien pagina's en worden gepresenteerd als hapklare, overzichtelijke brokken informatie. Middelnederlandse citaten worden steevast gevolgd door een vertaling in hedendaags Nederlands, en vakterminologie wordt zoveel mogelijk ontweken. [...] Daarbij is het een absolute verdienste dat deze bundel niet alleen voor leken een degelijke inleiding in de materia vormt, maar dat ook meer ingewijde lezers in de verschillende bijdragen nieuwe, prikkelende inzichten en resultaten kunnen ontdekken.' Eefje Bosmans in: Spiegel der Letteren 50 (2008) 3

'It aims to present the reader with an almost complete overview of translations and with the latest results of reasearch in this field.' Eddy Verbaan in: The year's work in modern language studies 69 (2007) 2009

Verder gesignaleerd in: Reformatorisch Dagblad 05-12-2007, IMB 42:1 42:2 for 2008 (2009); Woord & Dienst 58 (2009) 21; Scriptorium (2013) 1, nr. 187.