Decorum

Terwijl wij de term 'decorum' vooral interpreteren als 'uiterlijke waardigheid', stond het begrip in de renaissancistische literatuurtheorie voor een natuurlijke, waarschijnlijke uitbeelding. Geslacht, leeftijd en maatschappelijke positie waren bepalend voor de wijze waarop een karakter werd gerepresenteerd. Maar het begrip 'decorum' behelsde in de toenmalige poëtica ook de gepastheid die vereist was voor het vinden van de stof, de ordening en stilistische aankleding van een tekst. In Decorum geeft Jeroen Jansen, vanuit de klassieke traditie, een overzicht van de wijde en veelomvattende functie van deze belangrijke literaire kwaliteit in de Europese letterkunde van de zestiende en zeventiende eeuw. Als opstapje gebruikt hij het benadrukken van de belerende functie van literatuur door veel Nederlandse auteurs. Centraal staat de vraag of er in de zeventiende eeuw sprake was van een (door sommigen veronderstelde) verschuiving in het decorum: vroege auteurs (onder andere Bredero) zouden hun stijl met name op de inhoud afgestemd hebben, bij latere (Fransclassicistische) auteurs zou een gerichtheid op het publiek maatgevend zijn geworden. Jansen laat zien dat het in feite steeds om een inschatting ging: de auteur beoordeelde zichzelf, zijn woorden, het publiek en de omstandigheden om een gepaste, waarschijnlijke, overtuigende en breed geaccepteerde tekst te kunnen produceren.    

'Vernieuwend is de grote rol die Jansen aan het "iudicium", het oordeelsvermogen, toekent bij het beoordelen van het "decorum". Dat laadt een grote verantwoordelijkheid op de schouders van de recensent, die geacht wordt zijn "iudicium" over het boek "Decorum" te geven. Toch doet hij dat graag en concludeert dat hij heel, heel veel uit de "Observaties over de literaire gepastheid in de renaissancistische poetica" in "Decorum" heeft kunnen leren.' Jan Bloemendal in: Literatuur 2, 2002

'Das Buch [ist] vor allem für Niederlandisten konzipiert (...). Allerdings lohnt es aufgrund der reichhaltigen Quellenpräsentation und des enzyklopädischen Zugriffs auch einen Blick des an der Frühen Neuzeit generell interessierten Literaturwissenschaftlers. (...) Alles in allem eine anspruchsvolle Arbeit, deren Verfasser freilich bei seinem (erkennbaren) Bemühen um Vollständigkeit, Lesbarkeit und klare Strukturierung nicht ganz glücklich verfahren ist.' Robert Seidel in: Wolfenbütteler Renaissance-Mitteilungen 27 (2003) 2.