Goederenverwerving van het Duitse Huis te Utrecht 1218-1536

Aan de Springweg in het centrum van Utrecht staat het zogeheten Duitse Huis. Het werd halverwege de veertiende eeuw gebouwd als opvolger van een dertiende-eeuws gebouwencomplex buiten de stadsmuur. Dit Duitse Huis was de hoofdvestiging van de Duitse Orde in de Noordelijke Nederlanden. Net als bijvoorbeeld de Orde van de Tempeliers en de Johannieterorde was deze orde actief betrokken bij de kruistochten. Vooral na de val van het laatste kruisvaardersbolwerk in het Midden-Oosten in 1291, vochten de ridders van de Duitse Orde tevens in het Oostzeegebied, alwaar een heuse ordestaat ontstond. Het zijn de militaire activiteiten die dergelijke geestelijke ridderorden bekend hebben gemaakt en die ook in het historisch onderzoek de meeste aandacht hebben gekregen. Minder bekend zijn echter de vestigingen in de herkomstgebieden van de broeders, alwaar ridders en priesters gezamenlijk een religieus leven leidden in nederzettingen zoals het Duitse Huis. Daar beheerden ze het lokale goederenbezit van de Duitse Orde, waarmee de eigen leefgemeenschap kon worden bekostigd en een bijdrage kon worden geleverd aan de activiteiten van de orde elders. In dit boek wordt inzichtelijk gemaakt hoe de goederenverwerving van het Duitse Huis gedurende de middeleeuwen tot stand kwam. Veel aandacht gaat bijvoorbeeld uit naar de beweegredenen van schenkers. Voor het onderzoek is rijkelijk geput uit een gevarieerde schat aan bronnen, zoals oorkonden, pachtregisters en landkaarten. Kruistochten, devotie, politiek en patronage, leiderschapskwaliteiten en economische omstandigheden komen naar voren als de factoren die de ontwikkeling van de goederenverwerving in verschillende vormen hebben bepaald.