Het Kinderwetje van Van Houten

Op 5 mei 1874 nam de Tweede Kamer een wetsvoorstel tegen kinderarbeid aan, ingediend door het jonge progressieve kamerlid Samuel van Houten uit Groningen. Dit 'Kinderwetje-Van Houten' is de geschiedenis ingegaan als de allereerste sociale wet van industrialiserend Nederland. Willemien Schenkeveld, historica en journaliste, gaat uitvoerig in op het werk dat die kinderen destijds verrichtten: meewerken op het veld, bakstenen keren langs de Waal, draadjesknopen in de stoomspinnerijen, et cetera. Onder de burgerij groeide de afkeer van 'kinderexploitatie', vooral ook omdat men belang hechtte aan goed onderwijs. Schenkeveld legt uit waarom maatregelen tegen kinderarbeid uitbleven:de discussie ging vooral over kinderarbeid in de opkomende moderne industrie, maar in Nederland waren daarin maar weinig kinderen werkzaam. Tenslotte beschrijft Schenkeveld het (geringe) effect van het Kinderwetje en de ontwikkelingen die wel tot het einde van de kinderarbeid in Nederland leidden.    

'De auteur, historica en journaliste, geeft een evenwichtig beeld van de tijdsgeest waarin de Kinderwet tot stand kwam en plaatst Van Houtens wet in een langere ontwikkelingslijn en breder maatschappelijk perspectief. Dankzij de vele voorbeelden komt de materie voor de lezer volop tot leven, hetgeen nog wordt versterkt door de vele illustraties in kleur en zwart-wit. Het goed leesbare boekje verdient zonder meer het grote lezerspubliek waarvoor het ook geschreven is.' Dr. N.J.P.M. Bos, Nederlandse Bibliotheekdienst, 18-03-2004

'Het is een grote verdienste van deze auteur dat zij haar onderwerp in een breed kader plaatst. Daardoor levert dit boekje ook waardevolle bijdragen tot een biografie van Van Houten, die er naar voren komt als een originele geest die zich durfde losmaken van religieuze en politieke dogma's en niet zelden blijk gaf van opmerkelijk moderne opvattingen. (...) Het vormt tevens een zeer bruikbare gids door de geschiedenis van het fenomeen kinderarbeid in ons land vanaf het prille, en relatief late, begin van de industrialisatie. Degenen die verantwoordelijk zijn voor de selectie van de illustraties verdienen een bijzonder compliment vanwege het interessante en goeddeels originele materiaal dat zij bijeen hebben gebracht.' Ph.M. Bosscher, in: Recensiebank historischhuis.nl, mei 2004

Verder gesignaleerd in: NRC Handelsblad, 20-10-2006.