De palimpsest (Tekstboek)

De palimpsest schetst de veranderingen op het gebied van de geschiedschrijving in Nederland en België van 1500 tot heden. In veertien opstellen wordt aangetoond hoe de omgang met het verleden steeds nieuwe vormen heeft aangenomen. De kroniek, de erudiete verhandeling, het pamflet, het nationale epos, de historische monografie, het tijdschriftartikel, het essay, alle zijn het genres die historici (mede) hebben ontwikkeld en beoefend. Door deze vormverandering kon de geschiedschrijving beantwoorden aan de noden van de tijd en vond zij meteen ook aansluiting bij de eigenheid van opeenvolgende cultuurstromingen als Humanisme, Verlichting, Romantiek, modernisme en postmodernisme.    

Inhoud: Een proloog: JO TOLLEBEEK/TOM VERSCHAFFEL/LEONARD H.M. WESSELS, Historiografie in vormen en genres   Kroniek en annalistiek: A.E.M. JANSSEN, Schakels in een ketern   De humanistische vorm: E.O.G. HAITSMA MULIER, Over de stilering van de politiek  De eruditie: REGINALD DE SCHRYVER, Betrouwbaarheid door geleerdheid   Het plakkaatboek: A.H. HUUSSEN JR., Bron van recht en historie   Het pamflet: LEONARD H.M. WESSELS, De polsslag van het heden   De universele geschiedenis: JOHAN VAN DER ZANDE, Een onbehaaglijke omgang met de wereld   De dissertatie: TOM VERSCHAFFEL, Onderzoek in een verlicht decor   Het romantische verhaal: P.B.M. BLAAS, Over de vormgeving van het vaderland   De nieuwe eruditie: LEEN DORSMAN, Het ontstaan van een historisch bedrijf   Het nationale epos: ANTON VAN DER LEM, Geschiedenis in één greep   Het pleidooi: GITA DENECKERE, De dynamiek van engagement en wetenschap   Macrogeschiedenis: JAAP VOGEL, Modellen van elders   Het artikel: KLAAS VAN BERKEL, Historische tijdschriften tussen specialisatie en synthese   Het essay: JO TOLLEBEEK, Geschiedschrijving zonder vanzelfsprekendheid   Een epiloog: JO TOLLEBEEK/TOM VERSCHAFFEL/LEONARD H.M. WESSEL, De historiciteit van een discipline   Register van personen   Verantwoording van de illustraties   Over de auteurs

'De palimpsest is een aantrekkelijke, mooi uitgegeven bundel over een belangrijk thema met een grote rijkdom aan behandelde onderwerpen. (...) De auteurs zijn ter zake kundig, plaatsen hun deelonderwerpen in een ruimer perspectief en weten de informatie helder weer te geven. Zeker tweederde van de artikelen heb ik met vrucht en genoegen gelezen. Dat is een hoge score (...). De fragmenten zijn goed gekozen en illustratief voor de eigenaardigheden en problemen van de genres waarin ze door de auteurs zijn onder gebracht.' Ed Jonker, in: Tijdschrift voor Geschiedenis 117 (2004) 1

'Ik heb zelden met zoveel genoegen aan een recensie gewerkt. Het boek, twee delen in een cassette, is verzorgd uitgegeven en nodigt door zijn uiterlijk al uit tot lezen. Het thema, op zichzelf al interessant, wordt op een zeer aansprekende manier uitgewerkt.' Rienk Vermij in: BMGN 119 (2004) 2