1600: Slag bij Nieuwpoort

Er is één jaartal dat iedere Nederlander kent: 1600. Iedereen weet ook dat dat jaartal staat voor 'de Slag bij Nieuwpoort'. Maar wat er nu precies gebeurde bij die slag, hoe dit militaire treffen afliep en wat de betekenis van Nieuwpoort is geweest voor het verloop van de strijd tegen Spanje, is voor velen een groot vraagteken. In 1600. Slag bij Nieuwpoort beschrijft Leen Dorsman, universitair docent geschiedenis aan de Universiteit Utrecht, het verrassende verloop van deze veldslag, die prins Maurits zeer tegen zijn zin moest voeren. De gebeurtenissen worden geplaatst tegen de achtergrond van de nationale en internationale krachtsverhoudingen. Ook de stand van de Nederlandse krijgskunde van de late zestiende en vroege zeventiende eeuw wordt uitvoerig beschreven. Tot slot besteedt de auteur aandacht aan de wijze waarop Nederlanders in de loop der tijd vorm hebben gegeven aan hun collectieve herinnering van deze befaamde Slag bij Nieuwpoort.    

'Deze uitgebreide en fraai verluchte brochure bezorgt ons allerlei achtergrondinformatie over die woelige periode en specifiek over deze veldslag.' JLM. In: Vlaanderen, jrg.50/3, 2001

'Een veel uitvoeriger behandeling van de veldtocht en de slag geeft Leen Dorsman in 1600: slag bij Nieuwpoort. De auteur schenkt daarbij tevens aandacht aan de Nederlandse Opstand tot en met Oldenbarnevelt, die in ruim vijfentwintig bladzijden aan de onwetende lezer wordt uitgelegd. Dorsman rekent er namelijk op dat deze het slachtoffer is of is geweest van het hedendaagse Nederlandse geschiedenisonderwijs en dus van niets weet. Hij jammert zelfs dat "Zestienhonderd: slag bij Nieuwpoort" het symbool is geworden van overbodige, ouderwetse historische kennis' (...) en verdedigt met verve de waarde van het pakkende verhaal over historische gebeurtenissen (83).' [...] Zo heeft de auteur het klaargespeeld in heel kort bestek een kundig en pakkend werkje over de beroemde slag te schrijven waar zelfs minder onnozele lezers dan waar de auteur op rekende veel uit kunnen leren.' M.E.H.N. Mout in: BMGN 116/3, 2001

'De betekenis van beide boekjes is niet alleen dat ze historische gebeurtenissen op boeiende wijze tot leven brengen, maar ook dat ze zoveel aandacht schenken aan de discussie over die gebeurtenissen in onze geschiedschrijving.' Johan Wijne in: HN, 19-08-2001

'Dorsman schetst dit alles met vlotte pen. Hij geeft vervolgens in vogelvlucht de ontstaansgeschiedenis van de Republiek weer. [...] Het boekje besluit met een uitgebreide historiografische en ikonografische beschouwing, waarin Dorsman tevens enkele opmerkingen maakt over het geschiedenisonderwijs van vroeger en dat van nu. Na een periode van ontmythologisering door de geschiedwetenschap van allerlei opgeblazen nationale verhalen, komt nu heel langzaam de aandacht weer terug voor veldslagen en grote gebeurtenissen, alsus Dorsman.' Jan van Oudheusden in: Kleio 42 (2001) nr. 1

Verder gesignaleerd in: Cd-rom Leesidee 2000-2005