Vondelingen

Rond 1800 werden in het verarmde Amsterdam jaarlijks honderden kinderen te vondeling gelegd. Ze werden opgevangen in het Aalmoezeniersweeshuis aan de Prinsengracht, waar sinds 1666 wezen en verlaten kinderen woonden die niet terecht konden in een van de andere Amsterdamse weeshuizen, zoals het Burgerweeshuis. Bij de te vondeling gelegde baby's werd vaak een persoonlijk briefje van de moeder aangetroffen. Deze hartenkreten geven een indringend en ontroerend beeld van het lot van de kinderen en het verdriet van de moeders. De baby's werden na inschrijving ondergebracht bij een min. De bewaard gebleven minnenregisters leveren veel informatie op over de manier waarop de kindren opgroeiden. Dit boek volgt de levensloop van alle Amsterdamse vondelingen uit 1792: van de armzalige omstandigheden in hun ouderlijk huis, hun vindplaatsen op straten en stoepen tot hun opname en dagelijkse leven in het Aalmoezeniersweeshuis en uiteindelijk hun vertrek en bestaan als zelfstandige burgers. Centrale thema's zijn moederliefde en zorg voor de ander, in het bijzonder de pleegzorg. De bijbehorende en gelijknamige tentoonstelling in het Stadsarchief Amsterdam is tot einde 2020 te bezoeken. Famillement thuis heeft een uitgebreid interview met Nanda op YouTube geplaatst.

'[...] Geuzebroek schrijft met veel medegevoel over de vondelingen en hun ouders en haar boek is duidelijk een labour of love waarin ze de vondelingen en hun vaak moeilijke en zeer korte levens centraal heeft gesteld. [...]' - Henk Looijesteijn in BMGN - Low Countries HIstorical Review Vol. 138 (2023)

'Het boek komt enigszins stroef op gang, maar wanneer [Geuzebroek] over de vondelingen zelf komt te spreken, vullen de bladzijdes zich met empathie en mededogen. [...] prachtig vormgegeven en uitbundig geïllustreerd [...].' Ben Speet in: G/Geschiedenis 11 (2020) 5, p. 60

'Zeer leesbare catalogus bij de tentoonstelling Vondelingen in het Stadsarchief Amsterdam. [...] De afbeeldingen - vaak uit het archief van het Aalmoezeniersweeshuis - ondersteunen het verhaal perfect. Prachtige inkijk in de onderkant van een samenleving.' Wim Visscher voor: NBD Biblion, 15 juli 2020

'Leuk boek, met veel afbeeldingen, over de manier waarop vondelingen in Amsterdam werden "geholpen". Ben Vriesema in: Kleio 4 (2020), p. 9

'Het boek, met vele schitterende illustraties, geeft inzicht in het vondelingenprobleem in een tijd van economische neergang en het laat de christelijke barmhartigheid zien.' Jan van Reenen in: Reformatorisch Dagblad 3 juli 2020, p. 12
'Jarenlang spitte Nanda Geuzebroek de archieven door met als resultaat deze bijzonder boeiende en rijkgeïllustreerde uitgave, die de levensloop volgt van alle Amsterdamse vondelingen uit 1792 [...].' In: Vind 38 (2020), p. 133

'[...] het is een prachtboek geworden. Uitstekend gedocumenteerd, schokkende verhalen, rijk geïllustreerd.' Michaja Langelaan in: Argus 78 (2020), p. 22

'Een ongelofelijk interessant en leerzaam boek, dat je niet alleen veel inzicht geeft in het weeshuiswezen in die tijd, maar ook van het toenmalige leven in het algemeen en van Amsterdam in het bijzonder.' Tiny Fisscher in: Boekenbijlage.nl, 16 april 2020

'Nanda Geuzebroek geeft in haar boek Vondelingen. Het Aalmoezeniersweeshuis 1780-1830 een goed beeld van het leven van een vondeling in het Aalmoezeniersweeshuis dat in grote lijnen overeenkwam met andere weeshuizen in Amsterdam. Het is een prettig leesbaar boek met veel illustraties in zowel kleur als zwart-wit.' Berthi Smith Sanders voor: Berthi's Weblog, 29 maart 2020.

Ook gesignaleerd in: Historisch Nieuwsblad (2020) 7-8, p. 90; Ons Amsterdam 72 (2020) 6, p. 45.

Lees ook het artikel in Geschiedenis Magazine 5 (2020) 44, p. 42-43
het artikel van Arnoud van Soest op de website van Oneindig Noord-Holland van 17 juni 2020.