Thomas More, zijn wereld en zijn Utopia

In december 1516 verscheen bij drukker Dirk Martens in Leuven Utopia van Thomas More. Aan dit 500-jarig jubileum is het afgelopen jaar de nodige aandacht besteed. In dit boek onderzoekt Petty Bange deze tekst vooral vanuit de schrijver zelf en vanuit de context waarin het boek tot stand kwam, een invalshoek die nogal is verwaarloosd. Dit betekent in de eerste plaats aandacht voor de grote vriendschap tussen More en Erasmus, die voor beiden een inspiratiebron vormde voor hun eigen werk. Daarnaast worden enkele andere zestiende-eeuwse humanisten uit hun netwerk naar voren gehaald, die in hun brieven blijk gaven van waardering voor Utopia. Vanuit deze context wordt de tekst zelf geanalyseerd en becommentarieerd. Bij wijze van contrast wordt ook een hoofdstuk gewijd aan Il principe van Machiavelli, dat in dezelfde tijd werd geschreven. Deze benadering biedt een helder inzicht in aard en ontvangst van Utopia.    

'De opbouw van Banges boek – eigen positionering, algemene historische context, het specifieke netwerk waarin Utopia tot stand kwam, en een eigentijdse receptiegeschiedenis via vertalingen van brieven die het werk vergezelden – is tot aan hier helder genoeg; moeilijker te begrijpen is dat Bange daarna nóg een hoofdstuk aan de relatie tussen Erasmus en More wijdt, en er vervolgens een collectie van korte biografische schetsjes van andere collega-humanisten bovenop doet. [...] Uiteindelijk slaagt Bange niet in de zichzelf gestelde taak, Mores werk stevig in zijn context te houden, en levert ze ook geen spannende nieuwe blik op Mores relevantie voor ons. Wat blijft, is niet zonder waarde: een adequate inleiding in wat er zoal speelde in Mores tijd, en een overzichtelijke weergave van de inhoud van Utopia.' Jeroen Bouterse op: www.historischhuis.nl, 11-10-2017

'De meeste boeken die de afgelopen periode over Thomas More (1478-1535) en zijn beroemde "Utopia" (1516) zijn verschenen, waren (filosofische) interpretaties die ervan uitgingen dat More een ideale staat probeert te schilderen. [...] Uit "Utopia" wordt volgens Bange vooral duidelijk hoe More zelf in het leven stond. In dit boek probeert Bange dan ook de context waarin "Utopia" ontstaan is te schetsen, door in te gaan op de historische situatie, op het humanisme, het leven van More, het boek "Utopia" en de verhouding tussen More, Erasmus en vele andere humanisten. Een klein boekje maar met een rijke inhoud, goed geschreven, dat op gedegen en toegankelijke wijze de leefwereld waarin "Utopia" ontstond, ontsluit voor een breed publiek.' Dr. Taede A. Smedes in: NBD Biblion

'Een absolute meerwaarde vormt de aandacht die geschonken wordt aan het briefverkeer omtrent de Utopia. Het boek is namelijk op vele plekken moeilijk of multi-interpretabel. Bovendien is het dan nog de vraag wat More zelf dacht over zijn ideeën in zijn meesterwerkje … Geen enkele van die vragen wordt evenwel uit de weg gegaan door Bange, die het geheel mijns inziens nuchter en eerlijk aanpakt.' Hans Geybels voor: www.christusrex.be, 23-7-2017.