Geschiedschrijving 1900-1940, in het bijzonder over Friesland

De bekende inaugurele rede van Fruin uit 1860 wordt doorgaans gezien als het begin van de academische geschiedschrijving in Nederland. In de praktijk bleven beroepsmatig opgeleide en zeker beroepsmatig werkzame historici nog zeer lang een minderheid ten opzichte van de voornamelijk in genootschappen georganiseerde dilettant-historici. Maar aan de universiteiten ontstonden wel nieuwe perspectieven en werden andere en strengere methodes ingevoerd. Hoe en wanneer drong deze academische praktijk door in het bredere veld? De auteurs van dit boek richtten zich bij de beantwoording van deze vraag met name op de regionale geschiedschrijving, omdat juist dit veld lang in handen bleef van 'liefhebbers'. Ze bespreken drie historici: de beroepshistoricus I.H. Gosses, de natuurwetenschappelijk geschoolde academicus en liefhebber Obe Postma en de liefhebber bij uitstek G.A. Wumkes. Ook de rol van de Fryske Akademy, opgericht in 1938, wordt belicht.    

Inhoud: MARNIX BEYEN, Verruiming van stabiele kaders. Nederlandse academische geschiedschrijving, 1900-1940   MAARTEN DUIJVENDAK, (Pre-)professionele historie. Trends in de lokale en regionale geschiedschrijving in Nederland 1900-1940   JOHAN FRIESWIJK, Geert Aeilco Wumkes (1869-1954): 'paadwizer' voor enkele generaties Friese historici   PHILLIPUS BREUKER, Postma als historisch onderzoeker   HANNO BRAND, Izaak Gosses

'Tussen 1900 en 1940 groeide in academische kring de aandacht voor regiogeschiedenis, terwijl tegelijkertijd enkele Friese amateurhistorici probeerden een meer academische aanpak te realiseren. Die ontwikkeling wordt geanalyseerd in de essaybundel "Geschiedschrijving 1900-1940, in het bijzonder over Friesland", nummer 10 van de Obe Postma Rige. [...] Deze bundel roept de vraag op of de doordringing van academische criteria in de Friese regiogeschiedschrijving zich na 1940 heeft voortgezet. Lokale en regiogeschiedenis vormen tegenwoordig een druk bevolkt terrein, zeker in Friesland, waar menig historisch genootschap van amateurhistorici zich enthousiast werpt op bestudering van de geschiedenis van de eigen leefomgeving. Hoe verhoudt hun werk zich tot academische historiografie?' Hans van der Heijde in: Leeuwarder Courant/freed 27-12-2013, p. 13

'Uit de biografische bijdragen blijkt dat historiografie vooral een geschiedenis is van mensen. Mensen met een passie voor vergeten tijden. Mensen die net als detectoramateurs leven in het heden maar hun blik op het verleden richten.' Leon Mijderwijk in: Detector magazine 132 (december 2013), p. 8.