Doopsgezinde Bijdragen, nieuwe reeks 30 (2004)

    Dit nummer van de Doopsgezinde Bijdragen is geheel gewijd aan de invloed van het socinianisme in de Nederlanden, circa 1600-1800. Kerk en Staat bestreden deze uit Polen afkomstige antitrinitarische ketterij als nooit tevoren. Het socinianisme sorteerde vooral effect onder remonstranten en doopsgezinden, met name in de hieruit voortgekomen kringen van collegianten. Dit themanummer biedt niet alleen voer voor kerkhistorici, maar is ook interessant voor de beoefenaren van de boek-, cultuur-, filosofie- en mentaliteitsgeschiedenis. Het bevat, naast enkele aanvullingen, de neerslag van het congres dat op 5 en 6 november 2004 te Leiden werd gehouden ter herdenking van de 400ste sterfdag van Faustus Socinus.    

Inhoud: PIET VISSER, In Memoriam Prof. dr. Sjouke Voolstra (1942-2004)   AART DE GROOT, Faustus Socinus (1539-1604)   MARK H. AALDERINK, Socinianisme als religie van de rede. De Diatribe de socinianismo van de cartesiaanse theoloog Abraham Heidanus   WIEBE BERGSMA, Bogermans voorbeeld? De bekeerde sociniaan Jacobus Lautenbach   PETER G. BIETENHOLZ, De Invloed van Erasmus op Daniel Zwicker en Daniel de Breen   WIEP VAN BUNGE, De bibliotheek van Jacob Ostens: Spinoza en Sociniana   ERIC H. COSSEE, Meer verschil dan overeenkomst. Remonstrantisme en socinianisme vergeleken door Adriaan van Cattenburgh in zijn Specimen controversiarum inter Remonstrantes et Socinum (1728)   JORIS VAN EIJNATTEN, Vijf vertogen over ketterij. Waarheid, dwaling en de historiografie van het antitrinitarisme, 1650-1800   AART DE GROOT, Dirck Rafaëlsz Camphuysen en het socinianisme   WIM JANSE, Gereformeerd antisocinianisme   ATTILA KIS, Enkele confrontaties van unitaristen uit Transylvanië met de Nederlandse maatschappij in de 17de en 18de eeuw   MARIUS VAN LEEUWEN, Simon Episcopius en het socinianisme   FLORIAN MÜHLEGGER, De reactie van Hugo Grotius op het socinianisme   BONNY RADEMAKER-HELFFERICH, Socinianisme in Deventer, 1669-1671   PIET VISSER, De haat-liefderelatie tussen doperdom en socinianisme in de doperse historiografie   PIET VISSER, Collegiantische liederen met sociniaanse trekken: de Lusthof der Zielen, samengesteld door Claas Stapel (1681)   SIBBE JAN VISSER, De briefwisseling tussen Samuel Naeranus en Martinus Ruarus   WIEBE BERGSMA/PIET VISSER (tekstbezorgers), De doopsgezinde boekverkoper Simon Pietersz Boncq uit Harlingen in het cachot wegens de verkoop van 'Sociniaensche ende andere blasphemische boecken' (1680). De resoluties terzake van de Gereformeerde Synoden en Gedeputeerde Staten van Friesland