Het ontstaan van de dertiende-eeuwse Zeeuwse landkeuren

Over het ontstaan van de Zeeuwse landkeuren was tot dusver weinig bekend. Het thans ondernomen onderzoek toont aan dat een niet onbelangrijk deel van deze rechtsoptekening dateert uit de jaren onmiddellijk volgend op het verdrag van Brugge van 1167. Het kernthema van dat Vlaams-Hollandse verdrag is in de oudste bestanddelen van de keuren terug te vinden: het tegengaan van beroving van Vlaamse kooplieden die door Zeeland reizen, en de aansprakelijkheid voor de door de rovers toegebrachte schade. De keuren werden van tijd tot tijd aangevuld en gewijzigd. Die aanvullingen en wijzigingen weerspiegelen de spanningen die zich in bijna anderhalve eeuw voordeden binnen de Zeeuwse samenleving, tussen de Zeeuwen en de graven van Holland, en tussen dezen en hun suzereinen, de graven van Vlaanderen. Daarbij maken de keuren een belangwekkend cultureel verschijnsel zichtbaar, te weten het gebruik van het geschreven Nederlands in het maatschappelijk verkeer. De Zeeuwse landkeuren zijn de oudst overgeleverde Nederlandse teksten van enige omvang.    

'Met deze nieuwe teksteditie toont Kruisheer nogmaals het belang aan van vergelijkend overleveringsonderzoek.' M.C. Le Bailly in: Holland 32 (2000) 5

'Jaap Kruisheer is een man die de dank van vele wetenschappers verdient. Niet alleen staat hij sinds deel twee in voor de uitgave van het Oorkondenboek van Holland en Zeeland tot 1299, maar tevens publiceert hij regelmatig diepgravende studies van door hem uitgegeven oorkonden, zoals dit boek over de Zeeuwse landkeuren. (...) Men mag dan ook hopen dat Kruisheer op dit vlak navolging krijgt, evanls in zijn grondigheid. Dit boek is immers zeer goed onderbouwd (zie bijv. voetnoot 12, die bijna een publicatie op zich vormt).' Dirk Heirbaut in: Pro Memorie 2 (2000) 1

'Der Nutzen einer neuerlichen Ausgabe liegt darin, dass jetzt in einem Band beide Verordnungen greifbar und vergleichbar sind. Darüber bietet K. hier eine meisterhafte Enstehungsgeschichte beider Verordnungen, sowohl aus institutionengeschichtlicher wie aus rechtswissenschaftlicher Sicht.' Monique Vleeschouwers- Van Melkebeek in: Deutsches Archiv für Erforschung des Mittelalters 56 (2000) 1