Zolang de mens bestaat, deelt hij de wereld met dieren. In de Middeleeuwen was die omgang met beesten intensiever dan tegenwoordig. Zo werden de slaapvertrekken geregeld gedeeld met dieren, die met hun lichaamswarmte de ergste winterkou verdreven. Zelfs in steden hadden veel huishoudens een kleine veestapel. Er is dan ook veel aandacht voor dieren in middeleeuwse wetteksten en ordonnanties, maar ook in architectuur, literatuur, theologie en beeldende kunst nemen dieren een belangrijke plaats in. De vele overgeleverde middeleeuwse bestiaria getuigen van de interesse van middeleeuwers voor de fauna om hen heen, inclusief eenhoorns en draken. Aan het gedrag van dieren werd vaak een morele of religieuze betekenis toegeschreven. Dieren maakten zo deel uit van de symbolische werkelijkheid in het middeleeuwse wereldbeeld. In dit themanummer van Madoc, dat de dertigste jaargang afsluit, staan 30 middeleeuwse dieren centraal.
Inhoud:
- REDACTIE, Inleiding
- MARTINE MEUWESE, Aap
- KOR BOSCH, Brandgans
- SOETJE OPPENHUIS DE JONG, Draak
- DICK DE BOER, Dromedaris
- MARLEEN BOEVE, Egel
- THIJS PORCK, Everzwijn
- ERWIN MANTINGH, Ezel
- PIETERJAN DECKERS, Griffioen
- WILLEM KUIPER, Hert
- ANNEMARIEKE WILLEMSEN, Hond
- NELLEKE IJSSENNAGGER, IJsbeer
- JULIA C. SZIRMAI, Kat
- JEROEN WESTERMAN, Kip
- LUDO JONGEN, Konijn
- ROBERT FLIERMAN, Krokodil
- FRANK BRANDSMA, Leeuw
- HANS RIJNS, Luipaard
- DORINE VAN ESPELO, Olifant
- HILDO VAN ENGEN, Ooievaar
- YVONNE VERMIJN, Paard
- MARIËLLE HAGEMAN, Papegaai
- ERIK KOOPER, Parandira
- BART JASKI, Pauw
- MAAIKE VAN BERKEL, Struisvogel
- ORLANDA LIE, Tijger
- PASCAL BERTRAND, Varken
- SVEN MEEDER, Vis
- PAUL WACKERS, Vos
- THEA SUMMERFIELD, Worm
- RENÉE HARP, Zwaan
- Dierenkroniek
- Auteurs
- Inhoudsopgave Jaargang 30 (2016)
'Het boekje leest als een kleine encyclopedie met korte tekstjes over 30 verschillende diersoorten, in zekere zin is dit themanummer een voorbeeld van een ebstiarium, een middeleeuws, vaak verlucht handschrift, waarin allerlei fabeldieren, echte dieren, planten, stenen en fabelachtige mensenrassen worden besproken en gepresenteerd als echt bestaand. [...] Ook in dit exemplaar worden zowel bestaande als fabelachtige dieren besproken. De aap, het hert en de krokodil, maar ook de draak en de parandira. Elk dier is veschreven door een andere auteur en deze verschillende insteken maken dan ook dat het geen saaie encyclopedie is. Daarnaast zijn ook de afbeeldingen een lust voor eht oog.' Marja van Eijndthoven via: dub.uu.nl, 28 juni 2017
'Het themanummer van jaargang 30 (2016) heeft als onderwerp Dieren. Voor de gelegenheid van het jubileum zijn er dertig geselecteerd. Redacteuren, oud-redacteuren, mediëvisten en andere auteurs hebben samen een prachtig middeleeuws verschijnsel nieuw leven ingeblazen: het bestiarium of beestenboek. [...] De auteurs hebben in Madoc. Dertig Dieren de vrije hand gekregen om een dier te kiezen en te beschrijven. "Door de verschillende invalshoeken in tijd en achtergrond hopen we de diversiteit van de Nederlandse mediëvistiek goed gevangen te hebben en de lezer een gevarieerd en kleurrijk 'bestiarium' te presenteren." Dat is gelukt.' Leon Mijderwijk via: historiën.nl, 27 mei 2017
'Als dit land een Partij voor de Dieren in ons parlement verdient, dan verdient dit kleurrijke nummer (want alle dieren staan in kleur op de foto) een plaats op de leestafel.' Willem Kuiper voor: Neerlandistiek.nl, 8 april 2017
Een kort verslag van de presentatie van het themanummer is ook te vinden op de website van de Universiteit Utrecht
Ook besproken in: Scriptorium - Bulletin Codicologique (2017) 2, p. 139.