Crisis!

De problemen op financiële markten van de afgelopen jaren werden over het algemeen gekenschetst als tijdelijk. Deze optimistische visie is in belangrijke mate gebaseerd op ons historisch referentiekader. In een poging dit kader steviger aan te zetten, presenteert Holland een themanummer over crises in het verleden, van de gevolgen van het Rampjaar 1672 op de Amsterdamse financiële markten tot de problemen met geldcirculatie tijdens de Eerste Wereldoorlog. Maar ook de historische beeldvorming komt uitgebreid aan bod, van het Grote tafereel der zotheid, dat de hoofdrolspelers van de crisis van 1720 genadeloos op de hak neemt, tot de mythe van de bankroetiers, die de massaal de hand aan zichzelf geslagen zouden hebben in het crisisjaar 1907.    

Inhoud: JACO ZUIJDERDUIJN/GIJS ROMMELSE/CHRISTIAAN VAN BOCHOVE, Toetssteen van de actualiteit. Crises toen en nu   LODEWIJK PETRAM, De koersval van 1672 en de grenzen van het vertrouwen op de Amsterdamse aandelenmarkt   JEROEN SALMAN, Spelen met de financiële crisis van 1720. De Aprilkaart in Het Groote Tafereel der Dwaasheid   HARM NIJBOER, Een bloeitijd als crisis. Over de Hollandse schilderkunst in de 17de eeuw   GEERT H. MEDEMA, 'Om van een grote overlast en van leeggangers bevrijd te zijn'. De bouw van stedelijke armen- en werkhuizen in de 18de eeuw   JAN RUTGER VAN ZWET, Begin en einde van 'Le Roi décide seul!'   GERARD BORST, Wat geld met mensen doet. Willem Paap en de financiële rampen van 1907   ERIK VAN DER KAM, De introductie van een hulpmunt: de Zilverbons uit 1914   Metamorfose: HARM PIETERS, Van hout naar steen   MARIEKE ANEMA/MATTHIAS VAN ROSSUM, Van allegorie tot cartoon: crises in beeld   Over de auteurs

'De laatste kredietcrisis bewees hoe belangrijk vertrouwen en reputatie zijn voor het functioneren van financiële markten. Dat was ook al zo bij de crisis op de Amsterdamse aandelenmarkt in 1672. [...] Een oplossing voor dit vertrouwensprobleem waren informele bijeenkomsten van handelaren in Amsterdamse herbergen [...]. Met deze "submarkt" ging het gruwelijk mis tijdens de crisis van 1672.' Maarten Hell over de bijdrage van Lodewijk Petram in: Ons Amsterdam 63 (2011) maart, p. 128

'Het meest interessante artikel handelt over de koersval van het VOC-aandeel in 1672. De auteur laat zien, dat deze crisis een gevolg was van een informeel handelssysteem met financiële innovaties buiten de regelgeving om. [...] De redactie wil met deze bundel lessen trekken uit het verleden. Niet duidelijk wordt welke dat zijn. Bij de lezer dringt zich het idee op dat het in elk geval één les moet zijn, namelijk dat economische crises van alle tijden zijn. [...] Deze bundel maakt nog eens duidelijk dat economische crises door hun geheel eigen en specifieke karakter niet te voorspellen en daarom ook niet uit te bannen zijn.' J.K.T. Postma in: Openbaar Bestuur 21 (2011) 9, p. 28

Tevens gesignaleerd in: Kleio 51 (2010) 8,  p. 50.