Het Twaalfjarig Bestand 1609-1621

Op 9 april 1609, midden in de Tachtigjarige Oorlog (ca. 1560-1648), werd een wapenstilstand van twaalf jaar gesloten. Het verdrag werd ondertekend door de aartshertogen Albertus en Isabella van Habsburg, soevereinen van de Zuidelijke Nederlanden, en de Staten-Generaal van de Noord-Nederlandse Republiek. Drie maanden later ratificeerde koning Filips III van Spanje het verdrag. Na afloop werd deze wapenstilstand welbewust niet verlengd of omgezet in vrede. In dit boek wordt stilgestaan bij de gebeurtenissen en achtergronden van de Bestandssluiting en de redenen waarom in 1621 toch weer tot oorlog werd overgegaan. Ruime aandacht krijgen de conflicten tussen arminianen en gomaristen, de dramatische botsing tussen prins Maurits en Johan van Oldenbarnevelt en datgene wat zich verder afspeelde tussen 1609 en 1621. Tevens gaat Groenveld in op de grote betekenis van de Bestandsperiode voor de Republiek der Verenigde Nederlanden.    

'Ik heb zelden een boek gelezen als dit, waarin zeer ingewikkelde aanleidingen, onderhandelingen en posities op een wijze worden beschreven alsof het voor ogen geschilderd wordt. [...] Het boek is vlot leesbaar, en gaat daarbij ook erg diep op de bronnen en informatie in. [...] Samenvattend een boek waarin alle details van deze periode van verschillende kanten worden belicht, verlucht met prachtige historische afbeeldingen van onder meer schilderijen, portretten en oude documenten.' Bernard Bremmer in: Fundamenteel 18 (2010) 5, p. 31

‘Deze verzorgde en rijk geïllustreerde uitgave is bestemd voor een breed publiek en steunt vrijwel uitsluitend op bestaande literatuur. Als zodanig biedt het boek weinig nieuwe informatie. De grote meerwaarde ervan ligt in het vermogen van de auteur om de bekende gebeurtenissen te kaderen binnen een internationale politieke, religieuze en economische context, die in de geschiedschrijving ter zake al te vaak plaats moet ruimen voor een eerder nationale focus. Op bevattelijke wijze toont Groenveld aan dat het Twaalfjarig Bestand niet enkel belangrijke gevolgen had voor de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden, maar evenzeer een impact had op de bestaande machtsbalans in de rest van Europa. Jammer is wel dat de auteur in zijn analyse van de onderhandelingen over het Bestand een eerder traditionele visie vooropstelt, waarin de aartshertogen Albrecht en Isabella getypeerd worden als vredelievende en bijgevolg niet altijd even gehoorzame handpoppen van de onverzettelijke Spaanse koning Filips III en diens ministers. […] Niettemin verdient dit boek een prominente plaats in de bibliotheek van eenieder die interesse heeft in de geschiedenis van de Nederlandse Opstand en in de “jongelingsjaren” van de Republiek in het bijzonder.’ D. Raeymakers in: De Zeventiende eeuw 27 (2011) 1, p. 114

Verder gesignaleerd in: Tijdschrift voor Zeegeschiedenis 28 (2009) 1, p. 103.