Op 5 januari 1646 reisden gezantschappen van de zeven Verenigde Provinciën naar Munster om te onderhandelen over de beëindiging van de Tachtigjarige Oorlog. Ruim twee jaar later resulteerden deze besprekingen in een vrede waarbij de volkenrechtelijke onafhankelijkheid van een gebied dat bijna overeenkomt met het huidige Nederland, werd vastgelegd en internationaal erkend. De Republiek maakte zich dus definitief los uit het Duitse Rijk. De vredesbesprekingen te Munster en Osnabrugge maakten ook een einde aan de Dertigjarige Oorlog, waarbij vele Europese staten betrokken waren geweest. De Westfaalse vredes legden de basis voor een Europees machtsevenwicht dat lange tijd bleef bestaan. Op allerlei plaatsen in Europa worden dit ongekend grote vredescongres en zijn belangrijke gevolgen herdacht met tentoonstellingen, congressen en andersoortige culturele manifestaties. In Nederland werd de reeks evenementen al in 1996 geopend met een wetenschappelijk congres, georganiseerd door de Katholieke Universiteit Nijmegen, onder auspiciën van de interdisciplinaire Werkgroep Zeventiende Eeuw. De bundel 1648. De Vrede van Munster bevat 32 van de op het congres gehouden lezingen. De artikelen belichten niet alleen de receptie en de implicaties van de vredessluiting zelf, maar schenken ook ruime aandacht aan aspecten van de toenmalige cultuur die direct zichtbare of meer verborgen raakvlakken met de Vrede hebben. Ze bestrijken globaal genomen drie terreinen: de politieke en diplomatieke geschiedenis en de geschiedschrijving van diverse wetenschappen; de zeventiende-eeuwse letterkunde, de geschiedenis van het boek en de liedcultuur; de schone kunsten en met name de schilderkunst. Deze veelzijdige benadering van de Nederlandse aspecten van de Vrede van Munster levert een wijds panorama op.
Inleiding: HUGO DE SCHEPPER/CHRISTIAN L. TÜMPEL/JAN J.V.M. DE VET, Congres Vrede van Munster De vrede van Munster in de Nederlandse geschiedschrijving: H. DE SCHEPPER/J. DE VET, De herdenking van de Vrede van Munster in 1748 en 1948 GEES VAN DER PLAAT, De Vrede van Munster in de Nederlandse historiografie Voorbereidingen voor de Vrede van Munster: CORNELIA M. RIDDERIKHOFF/HENK J.M. NELLEN, Hugo de Groot en de voorbereidingen voor de Vrede van Munster J.H.J. GEURTS, De moeilijke weg naar Munster. Problemen rond bezetting, instructie en kosten van de Staatse delegatie (1642-1646) Binnenlandse verhoudingen en politiek denken in de Republiek voor en na de Vrede van Munster: S. GROENVELD, Unie, Religie en Militie. Binnenlandse verhoudingen in de Republiek voor en na de Munsterse Vrede HANS W. BLOM, Oorlog, handel en staatsbelang in het politieke denken rond 1648 Economische ontwikkelingen in de Republiek na de Vrede van Munster: A.M. VAN DER WOUDE, De vrede van Munster en de economische ontwikkelingen in de Republiek De Vrede van Munster en de koloniale expansie van de Republiek en Spanje: PETER J.A.N. RIETBERGEN, The consolidation of the Dutch overseas empire: the colonial dimension of the Peace of Munster C. MARTÍNEZ SHAW, The overseas Spanish Empire and the Dutch Republic after the Peace of Munster Militaire organisatie in de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden: EMILE RAMAKERS, Krijgskunde in de Noordelijke Nederlanden van Opstand tot Bestand ETIENNE ROOMS, De organisatie van infanterie en ruiterij in de Spaanse Nederlanden gedurende de periode 1659-1700 Beeldvorming Nederland-Spanje en de oorlog met Spanje: MARIJKE MEIJER DREES, De beeldvorming Nederland-Spanje voor en na de Vrede van Munster E.K. GROOTES, Liedjes over de Tachtigjarige Oorlog De viering van de Vrede van Munster: HENK DUITS, Vondel en de Vrede van Munster: ambivalente gevoelens MIEKE B. SMITS-VELDT, De Viering van de Vrede van Munster in Amsterdam: de dichters Geeraardt Brandt en Jan Vos bevestigen hun maatschappelijke positie MARIJKE SPIES, De Vrijheid in de 'Olyf-Krans der Vreede' (1649) LOUIS PETER GRIJP, Muziek voor Munster; muziek en liederen gemaakt ter gelegenheid van de Vrede van Munster De Vrede van Munster in de visie van Noord- en Zuid-Nederlandse geleerden: J. ROEGIERS, De universiteiten in de Zuidelijke Nederlanden en het afscheidingsproces tussen Noord en Zuid H. BOTS, De Vrede van Munster en de Republiek der Letteren COR S.M. RADEMAKER SS.CC., Oorlog en vrede in de Neolatijnse literatuur in de Noordelijke Nederlanden rond 1648. Dichters, redenaars en geleerden Noord- en Zuid-Nederlandse katholieken en protestanten voor en na de Vrede van Munster: Joke Spaans, De katholieken in de Republiek na de Vrede van Munster MARIE JULIETTE MARINUS, Het verdwijnen van het protestantisme in de Zuidelijke Nederlanden M. WINGENS, Op zoek naar aards en hemels heil. De bedevaart van katholieke Nederlanders na 1648 WILLEM HEIJTING, Protestantse bestsellers in de Republiek rond het midden van de zeventiende eeuw PAUL BEGHEYN S.J., Uitgaven van jezuïeten in de Noordelijke Nederlanden 1601-1650 Voorstellingen van oorlog en vrede in de beeldende kunst rond 1648: CHRISTIAN TÜMPEL, Krieg und Frieden. Spiegelungen in der niederländischen Kunst bei Rembrandt und seinen Zeitgenossen HANS-MARTIN KAULBACH, Pax im Kontext. Zur Ikonographie von Friedenskonzepten vor und nach 1648 MARLOES HUISKAMP, De Tachtigjarige Oorlog en de Vrede van Munster in de decoratie van zestiende- en zeventiende-eeuwse stadhuizen. Een verkenning URSULA GEISSELBRECHT-CAPECKI, Holländischer Löwe und Klevischer Bauer. Zur Bildsprache einiger Flugblätter mit klevischer Thematik aus dem Niederländischen Krieg Nederlandse schilderkunst rond 1648 in een internationale context: THOMAS DACOSTA KAUFMAN, An independent Dutch Art? A view from Central Europe KARL SCHÜTZ, Zeitgenössische niederländische Malerei in der Sammlung Erzherzog Leopold Wilhelms Personalia
Gesignaleerd in: Villa Amuda 23 (2013) 100, p. 20.