Stichtelijke lust

Dirck Volckertszoon Coornhert (1522-1590) was een gedreven participant aan de discussies in zijn tijd over religieuze twistpunten als de menselijke zaligheid en hun moraalfilosofische implicaties. Het toneel bood hem, vanwege het samengaan van woord en beeld, in dat opzicht uiterst effectieve mogelijkheden. Hij combineerde het traditionele en vertrouwde verbeeldingsmiddel van de allegorie bij voorkeur met nieuwe, humanistische, argumentatietechnieken gericht op het overtuigen van andersdenkenden. Toneel bood op deze manier 'stichtelijke lust'. De boodschap die hij aldus indringend gestalte gaf, getuigt van zijn positieve visie op de mens. Als deze uit vrije wil God navolgt, zal hij met Gods hulp zijn heil verwerven. Coornherts tien toneelstukken geven met telkens wisselende accenten aan wat die 'imitatio Christi' voor de dagelijkse levenspraktijk behelsde. Stichtelijke lust levert door zijn verschillende benaderingswijzen van Coornherts toneel een gevarieerde bijdrage aan de cultuurgeschiedenis van de tweede helft van de zestiende eeuw. Het bevat informatie over de literatuur, de argumentatietheorie, de iconologie, en het ethisch-religieuze denken van deze boeiende periode.