Hoogleraren, universitaire medewerkers en studenten zijn in de negentiende en twintigste eeuw actief geweest in de politiek, in kerken en in andere maatschappelijke organisaties. Toch leidde dat binnen de muren van de academie zelden tot botsingen. Betekent dit dat hoogleraren en hun medewerkers werden en worden geselecteerd op politieke kleur en kerkelijke gezindte? Wordt aan universiteiten het negentiende-eeuwse liberale beginsel gehuldigd dat het streven naar een betere samenleving geen politieke vorm mag aannemen? Of zijn universiteiten misschien ongevoelig voor nieuwe politieke bewegingen? In dit tweede deel van de reeks Universiteit & samenleving wordt ingegaan op de gevolgen van politieke en maatschappelijke veranderingen op het studentenleven, op de wetenschapsbeoefening en op de universiteiten als geheel.
Inhoud: Verantwoording Stille wijkplaatsen? P.A.J. CALJÉ, Introvert engagement. Student en politiek in de tweede helft van de negentiende eeuw CHRISTIANNE SMIT, 'Hunne scherpte van geest vrijwillig dienstbaar aan de verheffing der gezonkenen'. Toynbee-werk vanuit de universiteiten in Nederland HENRI A. KROP/PETROS SAMARA, De teloorgang van de liberale consensus. Een halve eeuw academische filosofie en politiek RONALD VAN RAAK, Filosofen in de branding. De politisering van de wijsbegeerte in het Interbellum GEORGE HARINCK, 'Voorlopig adem ik in vrije lucht'. De Vrije Universiteit als soevereine kring in het Interbellum BARBARA HENKES, Documenteren om te identificeren. De volkskundeatlas: een zuiver wetenschappelijke methode of een politiek instrument? PIET DE ROOY, 'Kapitalist moet je geloof ik niet zijn'. Over de heruitvinding van de student in de jaren zestig PETER JAN KNEGTMANS, Politiek aan de Nederlandse universiteiten sedert 1876 Over de auteurs Register
'Deze bundel bevat een schat aan informatie, maar nog meer aan aanzetten tot verder onderzoek in een breed scala onderwerpen binnen de universiteitsgeschiedenis!' Anaïs Maes in: Belgisch Tijdschrift voor Filologie en Geschiedenis (2007) 4, p. 975-976
'In hun evenals de overige bijdragen gedegen epiloog stellen de redacteuren mijns inziens terecht dat gedurende de behandelde tijdsperiode (inclusief de cruciale jaren 1920 en '30 , zou ik willen toevoegen) "politieke en politiek-religieuze verschillen van inzicht" (109) zoveel mogelijk buiten de muren van de academie zijn gehouden.' Dr. Philip Bosscher op: www.historischhuis.nl/recensiebank
'Een mooi teken van het volwassen worden van de universiteitsgeschiedenis als academische discipline is de serie 'Universiteit en samenleving' die door Leen Dorsman (Universiteit Utrecht) en Peter Jan Knegtmans (Universiteit van Amsterdam) is opgezet. [...] Elk deel telt wel artikelen die klinken als een klok en een ware aanwinst zijn voor de literatuur. [...] Het komt mij voor dat de auteurs te weinig oog hebben voor het feit dat zij het hebben over een hoogst uitzonderlijke instelling, namelijk een instelling die het mogelijk maakt dat werknemers een tamelijk kritisch verhaal over haar opschrijven en publiceren'. Klaas van Berkel in: Tijdschrift voor Geschiedenis 121 (2008)
Verder gesignaleerd in: Nederlands Dagblad; Reformatorisch Dagblad 03-01-2007 en 28-02-2007.