Religieuze migratie

De actuele aandacht voor migratie wekt de indruk dat het om een modern fenomeen gaat. Mensen zijn echter altijd onderweg geweest en Europa heeft vaker grote groepen vluchtelingen gezien. In de kerkgeschiedenis is migratie altijd een belangrijk thema geweest. Volgens Augustinus zijn gelovigen per definitie pelgrims. Het verlangen om het werelds gewoel te verlaten nam vaak concrete vormen aan: woestijnvaders richtten zich in eenzame verlatenheid op God en middeleeuwse pelgrims reisden naar heilige plaatsen. Deze religieuze ijver was altijd vermengd met handelsgeest en nieuwsgierigheid. Tijdens de Reformatie kreeg religieuze migratie een nieuwe dimensie. Het hardnekkige streven de middeleeuwse eenheid tussen burgerlijke en kerkelijke samenleving te bewaren leidde tot uitbarstingen van geweld. Net als hun vervolgers werden vluchtelingen gedreven door verlangen naar religieuze zuiverheid en interpreteerden hun lotgevallen in een religieus kader. In dit themanummer aandacht voor doopsgezinde migratie door de eeuwen heen.    

Inhoud: MIRJAM VAN VEEN, Redactioneel   Artikelen: GARY WAITE, David Joris (1501-1556). Kunstenaar en profeet van de hernieuwde zintuigen   HANS-JÜRGEN GOERTZ, Martin Luther en de dopers. Een poging tot een verdere toenadering   MIRJAM VAN VEEN, Ware pelgrims. Dopers-gereformeerd ongemak in Wismar (1553)   WILLEM STUVE, Gerommel in het Noorden. Oesewolt Hindericks: een Groningse tegenstander van Jacques Outerman   AD VAN DE STAAIJ, Rein Willinks reddingsexpeditie naar de Molotsjna. Tussen wederopbouw en emigratie: de Nederlandse hulp aan de Oekraïne in de jaren 1922-1924   FERNANDO ENNS, JULIA FREUND & HEINRICH WIENS, Identiteitsvorming door een collectief trauma, of hoe geweten en waarden bepaald worden door een periode van vlucht en deportatie. Een verslag van een wetenschappelijke studiedag   JOHANNES DYCK, Migratie als het sluiten van de cirkel. De terugkeer naar Duitsland van mennonieten uit de Sovjet-Unie in de periode 1972 tot 2002   ANTOINETTE HAZEVOET & PIETER POST, Eumen.net, project en traject van een Europeesdoopsgezind netwerk (2011-2014). Verslag van een zoektocht naar de sporen van doperse migratie in Europa   MIEKE KREBBER, Mennonieten in Galicië. Van genode gasten – Ansiedler – tot verdrevenen – Umsiedler   PIETER POST & FERNANDO ENNS, Op zoek naar leven: Menno-Simons- Predigtpreis 2015   MORAD BOUCHAKOUR, Onderweg en toch thuis. Foto’s van mennonieten in Mexico   Recensies: MIRJAM VAN VEEN: Kat Hill, Baptism, brotherhood, and belief in reformation Germany   THEO BROK: Mathilde Monge, Des communautés mouvantes; les ‘sociétés des fères chrétiens’ en Rhénanie du Nord   ALLE G. HOEKEMA: Siegfried Zöllner & Henk van der Steeg (red.), Bersatu dalam Tuhan. GKI-TP 60 Tahun 1956-2016   THEO BROK: J.W.J. Burgers & P. Knevel (ed.), Nieuwe maren – Amsterdam 1534-1535   JELLE BOSMA: Els Kloek & Maarten Hell, Keetje Hodshon (1768-1829); een rijke dame in revolutietijd   TOM-ERIC KRIJGER: Alle G. Hoekema & Pieter Post (red.), Frits Kuiper (1898-1974): Doopsgezind theoloog   Personalia auteurs

'Het jaarboek van de Doopsgezinde Historische Kring wordt dit keer aangekondigd als een themanummer, gewijd aan religieuze (lees Doopsgezinde) migratie. Het nummer bevat naast de gebruikelijke recensies elf zeer uiteenlopende bijdragen, waarvan de meeste gewijd zijn aan de vele landverhuizingen waartoe de Doopsgezinden in de loop van de geschiedenis waren gedwongen. Vlucht, deportatie en gedwongen migratie hebben de groepsidentiteit van de Doopsgezinden bepaald. Het gaat hier min of meer om een "gekozen trauma", waardoor de Doopsgezinde geschiedenis sinds de zestiende eeuw wordt bepaald (Fernando Ens).' Lodewijk G.M. Winkeler via: Trajecta online portal, 20 april 2018.