Paradoxale modernisering: Ede 1945-1995

Welke ruimte heeft een gemeentebestuur om een eigen invulling te geven aan de veranderingen die de Nederlandse samenleving doormaakte na de Tweede Wereldoorlog? Dat wordt hier onderzocht voor de gemeente Ede. Deze gemeente maakte tussen 1945 en 1995 een sterke groei door mede dankzij de komst van veel nieuwe bewoners. Hierdoor ontstonden spanningen tussen stedelijke ambities en rurale belangen. Een deel van vooral de protestants-christelijke bewoners maakte zich zorgen om zaken als behoud van de zondagsrust en bijzonder onderwijs. Janny Bloembergen analyseert welke keuzes het gemeentebestuur heeft gemaakt op het gebied van de ruimtelijke ordening, het onderwijs, migranten, vrijetijd en cultuur. Zij concludeert dat, ondanks de uniformerende werking die van het moderniseringsproces uitging, in de praktijk tegengestelde bewegingen mogelijk waren, waardoor de lokale eigenheid stand kon houden binnen het nationale eenwordingsproces.    

'Zelfs na 350 dichtbedrukte pagina's is een éénduidig antwoord op de vraag "dorp of stad?" niet te geven. Janny Bloembergen heeft, ook al gaat het over Ede, jarenlang monnikenwerk verricht. Het boek leest niet makkelijk weg, zeker niet voor liefhebbers van "geestige anekdoten van ons dorp uit vroeger tijden". Maar voor iedereen die geïnteresseerd is in de historische ontwikkeling van de vier behandelde onderwerpen in de tweede helft van de vorige eeuw is het een onmisbaar standaardwerk.'Aart Homoet in: De Zandloper 43 (2015) 4, p. 20-21, uitgave van de Vereniging Oud Ede.

Lees ook het artikel 'Een moskee en winkelen op zondag in: Trouw/de Verdieping 16-12-2014, p. 6-7; 'Historica Bloembergen constateert dat het autochtone gemeentebestuur geleidelijk de grip verloor op de verstedelijking in christelijke sfeer. De import liet zich steeds steviger gelden in de politiek. Alleen de SGP bleef autochtoon, maar die staat historisch gezien buitenspel.'