Tussen religieus gevoel en kritisch denken

Allard Pierson (1831-1896) was de belangrijkste vertegenwoordiger van het negentiende-eeuwse protestantse modernisme in Nederland. Deze vrijzinnige stroming wilde het christendom zuiveren van bovennatuurlijke elementen, zoals het geloof in wonderen, maar zijn religieuze kern behouden. Een aantal moderne predikanten bewoog zich echter in humanistische richting, verliet vrijwillig het ambt en koos voor een andere werkkring. Pierson trad in 1865 af als Waals predikant te Rotterdam; zijn collega Conrad Busken Huet was hem in 1862 in Haarlem voorgegaan. Na werkzaamheden elders werd Pierson in 1877 hoogleraar esthetica, kunstgeschiedenis en moderne talen aan de Universiteit van Amsterdam. Het Allard Pierson Museum draagt zijn naam. De hier uitgegeven preken, gehouden in een periode van toenemende twijfel, getuigen van Piersons talent als kanselredenaar, zijn vroomheid – die hij dankte aan zijn Réveil-achtergrond – en zijn kritische geest. De Franse tekst, gebaseerd op nagelaten handschriften, wordt gevolgd door een Nederlandse vertaling.    

'Trapman's introduction describes respectively Pierson's biography, his homiletic ideas, his growing doubts, and his resignation from ecclesial office, and introduces the five sermons and the Walloon congregations, in one of which they were held. Finally, the history of the manuscript is explained in detail. In the introduction the author succeeds in sketching out the context in which the modern Walloon minister lived and worked, while subtly outlining Pierson, specifically as a preacher, in this environment.' Marcel Barnard in: Church History and Religious Culture 95 (2015), p. 554-556

'In 1865 legde [Pierson] zijn ambt als predikant neer. "De voorwaarden waarop ik predikant ben geworden, kan ik niet met een eerlijk gezigt meer onderschrijven", motiveert hij. "Op den preekstoel laat ik mij gedurig verleiden door mijn gemoed om meer te zeggen dan ik waar kan maken. Dat is op den duur niet uit te houden."' Het artikel 'Allard Pierson, een Kuitert die wél consequenties trok'', door Klaas van der Zwaag in: Reformatorisch Dagblad 06-12-2014, p. 3

Aankonding boekpresentatie door Harmke van Berkum op www.nd.nl 06-11-2014, met als titel: 'Hij heeft weer gepreekt, de schurk!'; '[De] preken zijn met voorbeeldige nauwkeurigheid uitgegeven.' Bart Jan Spruyt in zijn column in: Nederlands Dagblad/Opinie-Debat-Analyse 14-11-2014, p. 9.