Woordeloos tot verhaal is in menig opzicht een baanbrekend werk. Het brengt 24 onderzoekers uit verschillende disciplines bij elkaar om vanuit een scala van perspectieven helderheid te verschaffen over het trauma als centraal gegeven in de menselijke samenleving. Nieuw is tevens de samenwerking tussen Afrikaanstalige en Nederlandstalige auteurs. Zij hebben elkaar gevonden vanuit een gemeenschappelijke belangstelling en werden gestimuleerd door de verwantschap tussen hun talen. 'Trauma' behels in Woordeloos tot verhaal die oorweldigende effekte van geweld op die indiwidu sowel as die kollektiewe verlies van betekenis by die ineenstorting van 'n bekende wêreld. Die artikels fokus egter nie alleen op die duister kant van die menslike natuur en van die menslike geskiedenis nie, maar verken ook die helende kragte wat die verwerking van trauma moontlik maak. Van wesentlike belang in dié verband is die skeppende krag van die menslike gees wat die woordloosheid as gevolg van 'n oorweldigende trauma kan transformeer tot betekenisgewende verhaal.
Inhoud: Inleiding Het ethische appel van de Holocaust: ETTY MULDER, De aanhoudende tijd. Enkele inleidende gedachten bij de traumatische ontwrichting door de massavernietiging n.a.v. het werk van Claude Lanzmann en Vasily Grossman HANS ESTER, Hans Keilson en de psychische gevolgen van het Derde Rijk Trauma, religie en het sublieme: JAAP GOEDEGEBUURE, Ad Acta gelegd. Verwerking van oorlogservaringen in de Nederlandse literatuur van na 1945 WYTSKE VERSTEEG, De afgrondervaring. Trauma tussen aporie en passage De verwerking van het verleden: WIM COUWENBERG, Indië verloren, ramspoed geboren. Het Nederlandse dekolonisatietrauma ETTY MELDER, Nederlands Indië, land van herkomst. Boven Digoel en Joden Savvane: trauma’s zonder narratief TOM SINTOBIN, Haperend verhalen / verhalend haperen. Trauma en narrativiteit bij Hugo Claus Transgenerationele trauma: ETTY MULDER, David Grossmans Momik. Een literair meesterwerk en het syndroom van de tweede generatie Holocaustslachtoffers in Israel PHILIPPE CODDE, Vlammen die door het brandscherm van het geheugen lekken. Twee generaties Holocaust trauma in het werk van Gerhard en Jessica Durlacher PETRA VAN DER VELDE, Projectieve identificatie in literatuur van de tweede generatie oorlogsslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Het geweten van Jessica Durlacher GERTIE BÖGELS, De noodzaak van verbeelding. Narratief en imaginatie bij psychotherapie en literatuur Tye van veranderingn in Nederland en Suid-Afrika: THEO W.A. DE WITT, Land zoekt verhaal. Het traumatische afscheid van Nederland gidsland ROSEMARIE BUIKEMA, Politieke transitie en de kunsten in Zuid-Afrika. Een jurkje voor Phila Portia Ndwandwe WILLEMIJN DE RIDDER, Zuid-Afrika: een verhaal van vergeving JACQUES DE VISSCHER, 'Ver, maar nie onbereikbaar nie'. Over het 'geluk' te kunnen dromen in tijden van onbehagen en onmacht ANTON A. VAN NIEKERK, Op soek na identiteit. Die taaldebat op Stellenbosch Trauma in die Suid-Afrikaanse literatuur: MARCEL BECKER, De mens als beest en als God ENA JANSEN, ' "Dis tyd dat Boytjie van die werf af kom," sê Pa'. Huisbediendes en kinders in die Suid-Afrikaanse literatuur VASTI ROODT, Narratief en trauma in Die sprinkaanbeampte van Sluis CELESTE REYNEKE, Horrelpoot (Eben Venter) en Equatoria (Tom Dreyer). Op soek na die hart van ‘donker Afrika’ MARIEKE VAN ZYL, Oorkoepelende narratief. Die verhouding tussen vader en seun in Etienne van Heerden se oeuvre CHRIS VAN DER MERWE, Liminale reise in Etienne van Heerden se 30 nagte in Amsterdam THYS HUMAN, 'Te hel met heling, Niggie!' Wanneer trauma-narratiewe tekort skiet ’n Nederlands-Afrikaanse gesprek oor trauma: Trauma-representasie in Henk van Woerden se Een mond vol glas Medewerkers Indeks
'Woordeloos tot verhaal levert in zijn diversiteit een bijdrage aan het debat over trauma en herinnering dat nog lang niet uitgeput is.' Lisanne Snelders in: Spiegel der Letteren 56 (2014) 1, p. 119-121
'[...] een waardevolle, caleidoscopische toevoeging [...] op het idee dat trauma, de verwerking en de representatie ervan (in woorden of op andere wijze) op gespannen voet met elkaar staan.' Hanneke Stuit op: www.tntl.nl/boekbeoordelingen 21-04-2014
‘Woordeloos tot verhaal geeft geen definitief antwoord op de vraag wat een trauma is. Ook biedt het geen kant-en-klaar recept voor het verwoorden van traumatische ervaringen. Die pretentie hebben de samenstellers ook niet. In hun opzet om onderzoekers uit verschillende disciplines bij elkaar te brengen om het belang van trauma als centraal gegeven in de menselijke samenleving te benadrukken, zijn zij echter goed geslaagd. Dat het boek geschreven is door Nederlandse en Afrikaanse academici geeft zeker een meerwaarde, omdat het de trauma’s van de Holocaust en die van de apartheid in internationaal vergelijkend perspectief zet. En dat kan de kennis over het verwerken van trauma’s alleen maar verder helpen. […] Voor iedereen die de strijd tegen amnesie mee wil voeren, ongeacht zijn of haar vakgebied, is Woordeloos tot verhaal aanbevolen leesstof.’ Bart de Graaff in: Vooys 31 (2013) 1, p. 89-92
Gesignaleerd in: Maandblad Zuid-Afrika 89 (2012) 10, p. 183.