Joast Hiddes Halbertsma (1789-1869), taalgeleerde, Fries schrijver en doopsgezind dominee in Deventer, onderhield contacten met een groot aantal andere geleerden in Europa. In zijn correspondentie wordt de stand van zaken met betrekking tot het taalonderzoek uitgewisseld. Halbertsma stond kritisch tegenover de moderne taalwetenschappelijke methode, die vooral in Duitsland werd ontwikkeld. En hij was niet de enige, zo wordt duidelijk uit de overgeleverde brieven. Deze kritiek had een wetenschappelijke achtergrond, maar ook een politieke en maatschappelijke dimensie. Ook het Fries kon zich verheugen in de belangstelling van geleerden. De eerbiedwaardige oude Friese rechtsteksten en de associatie van Friezen met vrijheid en democratie hadden die aandacht al vóór de Franse revolutie op gang gebracht. Met zijn bemoeienis met het Fries wilde Halbertsma niet zozeer een regionale Friese cultuur versterken, zo blijkt uit deze studie, maar een bijdrage leveren aan de opbouw van Nederland en Europa.
‘Knooppunt Halbertsma is een boeiend en leesbaar boek en geeft een prachtig beeld van de opbouw van Europa aan de hand van al die geleerde heren die pionierden in de taalwetenschappen, die wilden meewerken aan een nieuwe Europese samenleving en daarover met even veel gemak, zo lijkt het wel, met elkaar communiceerden als wij tegenwoordig met behulp van onze moderne communicatiemiddelen.’ Tea G. Rienksma in: Doopsgezind.nl 5 (2010) 5, p. 2
‘Waar thans predikanten leren tijdschrijven om niet in hun gewone gemeentewerk te verdrinken, zagen veel van hun negentiende-eeuwse collega’s kans om naast hun eigenlijke beroep nog vele andere taken uit te voeren. […] De doopsgezinde voorganger Joast Hiddes Halbertsma was ook iemand van dat kaliber. In de dissertatie van Alpita de Jong wordt vooral aan zijn nevenwerkzaamheden aandacht geschonken. Onbedoeld maakt haar publicatie duidelijk hoe groot het verschil is tussen de predikant van toen en zijn huidige collega. […] Zeker onderstreept het contact tussen hem [Halbertsma] en Lesturgeon nog eens welke belangrijke bijdrage predikanten in de negentiende eeuw aan de zich toen ontwikkelende Nederlandse cultuur hebben geleverd. Wie slechts een kerkhistorisch handboek hanteert zal daar nooit achter komen; een studie als van De Jong opent daarvoor ruimschoots de ogen.’ J. Vree in: Documentatieblad Nederlandse Kerkgeschiedenis 34 (2011) 74, p. 68-69
‘Het is een verdienste van De Jong, literatuurwetenschapper van origine, dat ze de vaak als eigenzinnig beschouwde Halbertsma in een gemotiveerd en gedocumenteerd Europees verband heeft weten te plaatsen, en dat ze daarover op een heldere manier heeft gerapporteerd. […] Deze 25 bladzijden bijlagen ontsluiten een reeks interessante documenten uit de jaren 1829-1857 en bieden de gelegenheid om de auteur na te rekenen. Maar ook geven ze de lezer het Cineramagevoel uit de jaren zestig: je zit er midden in en beleeft a.h.w. de ontwikkeling van een nieuwe discipline mee […]. Voor het behandelde tijdperk en voor de besproken thema’s vormt deze dissertatie een ware Fundgrube, waarin nuttige suggesties te vinden zijn voor vervolgonderzoek op verschillende terreinen, want de taalkunde was ook toen geen insulair gebeuren.’ Jan Noordegraaf op: www.taalkunde.letterentijdschriften.nl/boekbesprekingen 3 (2010)
‘It is in winstpunt fan har boek dat se fia Halvertsma de Europeeske niget oan it Frysk sjen lit. De Jong follet mei har wolkomme en yngeande analyze fan Halbertsma syn Europeeske korrespondinsje in lakune yn it Halbertsm-ûndersyk op.’Anne Dykstra in: Us Wurk 59 (2010) 166-170
'Deze stijlvolle dissertatie is tot stand gekomen door een gedreven onderzoek naar het leven en werk van de Friese taalgeleerde en schrijver en tevens doopsgezinde dominee Joast Hiddes Halbertsma (1789-1869) te Deventer. De promovenda Alpita de Jong beschrijft in dit omvangrijke werk hoe deze vermeende Friese nationalist bovenal een bijdrage wilde leveren aan de opbouw van Nederland en Europa. [...] Halbertsma's belangrijkste streven was het ontwikkelen van een eigen variant van taalwetenschap om op deze wijze een Nederlandse wetenschappelijke traditie te ontwikkelen die Nederland als een zelfstandige natie zou versterken. Hierbij werd de Friese taal naar voren geschoven als belangrijke brontaal van het Nederlands. [...] Deze toegankelijk geschreven dissertatie is bedoeld voor een klein gespecialiseerd publiek. Desondanks is ze door de interessante onderwerpskeuze ook aantrekkelijk voor een grotere lezerskring.' Gwendolyn E. van Essen op: www.historischhuis.nl/recensies; ‘Met haar boek heeft De Jong niet alleen veel nieuw licht weten te werpen op de persoon van Halbertsma, maar hem nadrukkelijk geplaatst in de wetenschappelijke en politieke Europese context. Wie hem meende te kennen, leert een nieuwe en complexere Halbertsma te zien. Dat is de winst van dit boek. Een minpuntje is wel dat de auteur erg breedsprakig is en dol op vooruitblikken en deelconclusies, die soms nogal herhaalderig zijn. […] Het boek is echter verrijkt, en dat is een bonus, met de opname van enkele nieuw-ontdekte brieven van Halbertsma.’ Rolf H. Bremmer jr. in: BMGN 126 (2011) 4, p. 131-132
Gesignaleerd in: Nederlands Dagblad 06-11-2009.