Tempo doeloe, tempo sekarang

Sinds de negentiende eeuw is Indonesië een geliefd missiegebied van Nederlandse orden en congregaties. Sinds de jaren twintig van de vorige eeuw zijn ook Indonesische mannen en vrouwen lid geworden van deze kloostergemeenschappen. Aanvankelijk moesten zij zich volledig aanpassen aan de Nederlandse kloostercultuur, maar na de onafhankelijkheid van Indonesië in 1945 veranderde dat. Nu moesten de Nederlandse religieuzen zich aanpassen. Hun aantal nam bovendien af, terwijl het aantal Indonesische religieuzen groeide. De laatste jaren verplaatst het zwaartepunt van sommige Nederlandse zuster- en broedercongregaties zich dan ook definitief naar Indonesië. Tempo doeloe, tempo sekarang is gewijd aan het intensieve en complexe proces van indonesianisering. Er wordt speciale aandacht besteed aan de persoonlijke ervaringen van enkele betrokken religieuzen.    

Inhoud: REDACTIE, Woord vooraf. Tempo doeloe, tempo sekarang   HUUB BOELAARS, Indonesianisasi. Het omvormingsproces van de katholieke kerk in Indonesië tot de Indonesische katholieke kerk   JAN WILLEMSEN, Van een Nederlandse missiekerk naar een Indonesische katholieke kerk. Een beknopt overzicht van de belangrijkste feiten en gebeurtenissen   THEO SPONSELEE, Proses kemandirian. Het proces van indonesianisering bij de Broeders van Saint Louis   JOOS VAN VUGT, Van Nederlander naar Indonesiër. Een persoonlijk relaas: br. Aquino Helling   GABRIELLE DORREN, Vreemd en vertrouwd. De Indonesische provincie MSC en haar Nederlandse confraters   JOSÉ EIJT, Het stuur loslaten en op het achterste zadel plaatsnemen. Een persoonlijk relaas: zr. Mary Ringnalda   LIESBETH LABBEKE, 'U heeft de eerste steen van onze provincie gelegd, wij zijn pas aan de eerste laag van onze fundamenten'. Indonesianisasi bij de Zusters Onder de Bogen, 1940-1988   MARJET DERKS, 'Ik houd van de Indonesische zusters, maar begrijp ze niet altijd'. Een persoonlijk relaas: zr. Cecilia van der Poel   LEO RUITENBERG/JOOS VAN VUGT, Indonesianisering bij de Fraters Utrecht, 1928-2004   JOOS VAN VUGT, Frater Bunda Hati Kudus. Een persoonlijk relaas: fr. Clemens Djuang Keban   MARJET DERKS, 'Voor mij is indonesianisatie onlosmakelijk verbonden met internationalisatie'. Een persoonlijk relaas: zr. Dymphna Vanwesenbeeck   VEFIE POELS, Doorgeven en loslaten. Nederlandse orden en congregaties en het proces van omvorming van missiekerken naar inheemse kerken   Herkomst van de illustraties   Gegevens over de auteurs en de redacteurs

'[...] niet alleen interessant voor "zuivere" kerkhistorici, maar ook voor, bijvoorbeeld, degene die geïnteresseerd is in "internationalisering en multiculturaliteit" in het algemeen (p. 8). Hij zal er veel interessant materiaal voor "case studies" in vinden, zoals het verhaal van de onderzoekster die bij haar bezoek aan een klooster in Indonesië tot haar teleurstelling werd meegetroond naar enkele schalen met "aardappeltjes ... en echte jus" (p. 89). Ze zei spontaan dat ze zo graag Indonesisch wilde eten. Pas later begreep ze "de trots van deze zusters dat ze 'ons' kennen en iets van onze eigen wereld kunnen geven". Deze bundel is zeer goed verzorgd en doelmatig geïllustreerd.' Dr. Ph. M. Bosscher op: www.historischhuis.nl/recensiebank 10-05-2006

'This process [indonesianisering] is depicted in the small book unde[r] review here. Three of the contributions (...) depict the historical and institutional framework, while nine other contributions are case studies related to individual persons or specific religious orders. Most of the authors of this book are either still responsible for the strategy of these orders, or closely related to them. Therefore not all problems are openly discussed. (...) Only very attentive and more or less pre-informed readers will be able to catch sight of some of the hot issues hidden between the lines of Gabrielle Dorren's rather diplomatic description of his [=Hans Kwakman's] recent career. Both in its general overviews and in the portraits of individual persons, this book presents a balanced and lively portait of one of the most solid and lasting by-products of Dutch colonial rule. It is a pity that none of the contributors is of Indonesian origin, and that only one person, Brother Clemens, born in Solor in 1935, was specially interviewd for the book.' Karel Steenbrink in: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde 164 (2008) 1, p. 144-145.