Handel in Amsterdam ten tijde van de Opstand

Zoals bekend waren de decennia omstreeks 1600 voor Amsterdam een periode van uitzonderlijke commerciële bloei. Door Clé Lesger wordt deze in verband gebracht met de door de Opstand en scheiding in de Nederlanden veroorzaakte herstructurering van het havensysteem zoals dat in het midden van de zestiende eeuw functioneerde. Met het uiteenvallen van de Nederlanden raakte de oude taakverdeling tussen de havensteden in Holland, Zeeland, Brabant en Vlaanderen in het ongerede en kreeg de Amsterdamse haven een totaal andere functie dan voorheen. Van een noordelijke toegangspoort tot de Nederlanden ontwikkelde Amsterdam zich eind zestiende eeuw tot een centrale haven- en handelsstad van de expansieve Republiek. Deze visie op de positie van Amsterdam leidt tevens tot een grondige herziening van de traditionele opvatting over de Amsterdamse stapelmarkt en de organisatie van de vroegmoderne handel in het algemeen. Meer dan een stapelmarkt voor goederen, zo wordt beargumenteerd, was Amsterdam in de zeventiende eeuw een centrum van informatievoorziening. Op basis van uitvoerig onderzoek in de archieven van de Amsterdamse wisselbank werpt Lesger tot slot ook nieuw licht op de oude discussie over de bijdrage van Antwerpse kooplieden aan de handelsbloei van Amsterdam (en de Noordelijke Nederlanden in het algemeen).    

'Handel in Amsterdam is een belangwekkend boek. Lesger schetst een intrigerend en vernieuwend beeld van de stormachtige decennia rond 1600 en schrikt niet terug voor een (vruchtbaar) gebruik van oudere, soms volledig in het vergeetboek geraakte literatuur. Hij hecht aan oorspronkelijk empirisch onderzoek, ontkracht aan de hand daarvan al te versleten gemeenplaatsen, gebruikt de verworvenheden van andere disciplines (sociologie, persgeschiedenis) en opent daarmee onvermoede perspectieven. Subtiel neemt hij de lezer bij de hand en leidt hem naar zijn verklaring van het raadsel van de Republiek. (...) Wie zich bezig houdt met de Gouden Eeuw in het algemeen en de oorzaken en achtergronden van de groeispurt van de Nederlandse economie rond 1600 in het bijzonder, kan niet om Handel in Amsterdam heen.' Henk Looijesteijn in: Recensiebank historischhuis.nl, juni 2002

'Handel in Amsterdam is een vernieuwend en inspirerend boek. Het is vlot leesbaar en heel verzorgd uitgegeven.' Roger de Peuter in: Neha-Bulletin 17 (2003), p. 33-35

'Met dit boek van Clé Lesger wordt het debat over de handel van Amsterdam nieuw leven ingeblazen. Bijna alle gevestigde opvattingen over de achtergrond van de commerciële opkomst van de stad worden in deze studie fundamenteel ter discussie gesteld. (...) Lesger zet er allemaal vraagtekens bij, en hij doet dat goed gedocumenteerd en over het geheel genomen met heldere argumenten. (...) Lesgers boek is niet alleen vernieuwend in zijn ruimtelijk-economische invalshoek en in zijn onbevangen kijk op klassieke problemen in de vroegmoderne handelsgeschiedenis, maar ook in zijn kritische, systematische analyse van een veelheid aan weerbarstig bronnenmateriaal. Sommige van deze bronnen zijn op zich al eerder gebruikt, (...) maar Lesger heeft er op een andere manier naar gekeken dan zijn voorgangers. En de analyse van de konvooigeldregisters van Amsterdam uit 1580 en 1584, waar oudere historici alleen maar even aan geroken hebben, is zonder meer innovatief.' Karel Davids in: Tijdschrift voor Zeegeschiedenis 23 (2004) 1, p. 44-46

'Mais devant l'ampleur du dessein de l'auteur et la stimulation qui sourd de l'ensemble du livre, on hésite à se lancer dans une dissertation qui courrait le risque d'être aride ou oiseuse et que les lecteurs conduiront eux-mêmes. On souhaite qu'ils soient nombreux.' Michel Morineau in: Belgisch Tijdschrift voor Filologie en Geschiedenis 84 (2006) 4

Verder gesignaleerd in: BMGN 118 (2003) 1, p. 41-64; Hansische Geschichtsblätter 120 (2002), p. 327-329; Holland 34 (2002), p. 258-259; Genealogie 9 (2003), p. 23; Hollands historisch magazine 7; Historisch Nieuwsblad (juni 2002), p. 54-55; NRC Handelsblad/Boeken, 05-04-2002; Cd-rom Leesidee 2000-2005.