Van kikvors tot droomprins

Tweehonderd jaar geleden werd het eerste deel van de Kinder- und Hausmärchen van Jacob en Wilhelm Grimm gepubliceerd. Sprookjes zouden volgens de gebroeders teruggaan tot mythologische verhalen uit een heidens-Germaanse, pre-christelijke voortijd en de verhalen zouden tot in onze tijd mondeling zijn overgeleverd. Deze romantische Germaans-mythologische theorie is inmiddels verlaten. Er zijn geen harde bewijzen voor allerlei mythes als voorlopers van sprookjes, alleen twijfelachtige reconstructies en wilde veronderstellingen. Ook moeten er vraagtekens worden geplaatst bij de rol van een 'pure' overlevering. Volgens een recente theorie is de oorsprong van veel hedendaagse sprookjes eerder te vinden bij novellenbundels uit de zestiende eeuw en later. Het genre sprookjes is springlevend: ze worden mondeling naverteld, (voor)gelezen en  uitgebeeld, voor en door kinderen en volwassenen. Van Kikvors tot Droomprins belicht vanuit moderne wetenschappelijke inzichten ontstaansgeschiedenis, receptie en voortbestaan van het sprookje. Met kikkersprongen door de historie.    

Inhoud: THEO MEDER, Inleiding   STIJN PRAET, 'Pagina nulla docet?' Het Latijnse 'sprookje' van de ezelprins als literaire palimpsest   LUDO JONGEN, De verlokkingen van de jacht. Sprookjesachtige verhaalelementen in middeleeuwse teksten   DAPHNE M. HOOGENBOEZEM, Madame d’Aulnoy in Engeland. De receptie van Les Contes des fées   RICHARD VAN LEEUWEN, De ongrijpbare Duizend-en-één-Nacht. Tekst en Europese receptie in de achttiende eeuw   WILLEM DE BLÉCOURT, De bronnen van de gebroeders Grimm. Over de herkomst van toversprookjes   THEO MEDER, Hoe universeel zijn de verhaalstructuren van sprookjes?   VANESSA JOOSEN, Moderne sprookjesbewerkingen in dialoog met de sprookjeskritiek   Register   Over de auteurs

'Zo, weer een fabel uit de wereld [...]'. Leon Mijderwijk op: www.historien.nl 18-03-2014

Lees ook de uitgebreide bespreking van de bundel in: Volkskunde (2014) 1, 96-98.