Inhoud: Woord vooraf MARIJKE GIJSWIJT-HOFSTRA, Inleiding WILLEM FRIJHOFF, Johan Wier en Jacob Vallick: medicus tegen pastoor? CHARLES CASPERS, Duivelbannen of genezen op 'natuurlijke' wijze. De Mechelse aartsbisschoppen en hun medewerkers over exorcismen en geneeskunde, ca.1575-ca.1800 MARC WINGENS, 'Van de handt des heeren geraeckt'. Miraculeuze genezingen in bedevaartplaatsen nabij de grenzen van de Republiek, 1600-18000 HANS DE WAARDT, Van exorcisten tot doctores medicinae. Geestelijken als gidsen naar genezing in de Republiek, met name in Holland, in de zestiende en de zeventiende eeuw FRANK HUISMAN, Gevestigden en buitenstaanders op de medische markt. De marginalisering van reizende meesters in achttiende-eeuws Groningen LEO NOORDEGRAAF, Zacharias Heyns' Pest-Spieghel uit 1602 WILLIBRORD RUTTEN, In de schaduw van de pest. Reacties op pokkenepidemieën in de Republiek in de zeventiende en achttiende eeuw GODELIEVE VAN HETEREN, De troost voorbij: medische instructies voor het kinderlijk leven in de negentiende eeuw LIDY SCHOON, Eén der 'delicate kwestiën der geneeskunde'. Aderlatingen in de negentiende-eeuwse verloskunde MARIJKE GIJSWIJT-HOFSTRA, Homeopathie in de negentiende eeuw: het Nederlandse debat