Tweehonderd jaar rechters

Onze huidige rechterlijke organisatie is in 1811 door Napoleon ingevoerd en bestaat nu dus tweehonderd jaar. In dit herdenkingsboek, geïnitieerd door de Raad voor de Rechtspraak, staat de persoon van de rechter centraal. Aan de orde komen thema’s als het benoemingsbeleid, rechters in de politiek, publicerende rechters, het beeld van de rechter in de literatuur, de ontwikkeling van individuele magistraat naar een hechte rechterlijke macht, de lekenrechtspraak, rechters-specialisten, rechters in oorlogstijd en de huidige veranderingen binnen de rechtspraak. De bijdragen, geschreven door  leden van de rechterlijke macht en rechtshistorici, worden afgewisseld met korte biografieën van markante leden van de rechterlijke macht.    

Inhoud: Woord vooraf   M.W. VAN BOVEN, Over dit boek   Twee eeuwen rechters en rechtspraak: A. HAMMERSTEIN, Van individuele magistraat naar een hechte rechterlijke macht   Biografie: Hans Erik Ras (1921-2008)   L.E. DE GROOT-VAN LEEUWEN, Een vervaagd groepsportret   Biografie: Hendrik de Bie (1879-1955)   C.J.H. JANSEN, Het corps doorbroken. Over de deelname van leken aan de rechtspraak   Biografie: Aernout Phillipus Theodoor Eijssell (1837-1921)   W. COSTER/G.CHR. KOK/K.G.F. VAN DER KRAATS, De rekrutering van het corps. Een vergelijkend onderzoek naar de leden van de rechtbanken te Rotterdam en Zwolle   Biografie: Willem Schenk   Bijzondere tijdvakken: M.W. VAN BOVEN, Rechters en regenten. De benoemingen van de leden van de nieuwe rechterlijke macht in 1811   Biografie: Cornelis Felix van Maanen   C.J.H. JANSEN, De Nederlandse Hoge Raad en de Tweede Wereldoorlog   De rechters in de samenleving: P. BROOD, Rechters in de politiek   Biografie: Mr. Lucas Oldenhuis Gratama (1815-1887)   A.M.P. GAAKEER, De rechterlijke macht in de Nederlandse literatuur   Biografie: Hugo Pos (1913-2000)   J.D.A. DEN TONKELAAR, De rechter vertelt   Biografie: Benjamin Jacques (Ben) Asscher (1925-2008)   De rechterlijke organisatie in beweging: A.M. HOL, Rechtspraak. Tussen heteronomie en autonomie   Biografie: Gerard Eduard Langemeijer (1903-1990)   Noten   Literatuurlijst   Verantwoording van de illustraties   Register   Over de auteurs

'Het is geen louter geschiedkundig werk geworden, maar veeleer een boek vol wetenswaardigheden rondom de persoon van de rechter. [...] Tweehonderd jaar rechters is een boek waarin iedere lezer iets van zijn gading kan vinden.' J.H.A. Lokin in: Tijdschrift voor Geschiedenis 125 (2012) 4, p. 610-611

'Deze feestbundel brengt auteurs zowel van binnen als van buiten de magistratuur samen en behandelt uiteenlopende thema’s rond de rechterlijke macht en rechters. Bijzonder boeiend is het hoofdstuk over de zoektocht naar de redenen waarom de rechters van de Hoge Raad zo inschikkelijk waren ten opzichte van de Duitse bezetter. […] Deze bundel zou de perfecte voorzet kunnen vormen voor verder historisch, sociologisch en literair onderzoek naar de rechter. […] Mooie foto’s, tekeningen en kaarten benadrukken het feestelijk karakter. Een uitgebreide en volledige literatuurlijst sluit dit uitstekende boek passend af.’ Pim Vanwalleghem in: De Leeswolf 18 (2012) 3, p. 192 en in: Het Poelaertplein18 (2012) 5, p. 19-21

‘Een van de boeiendste bijdragen in “Tweehonderd jaar rechters” is een verhaal over hoe de rechtspraak gestalte krijgt in de Nederlandse literatuur. De schrijfster van het stuk, raadsheer prof. mr. Jeanne Gaakeer, staat onder meer stil bij de christelijke dichter Gerrit Achterberg. Die kreeg in 1938 tbr (vergelijkbaar met de huidige tbs) wegens doodslag op zijn hospita. […] De schrijver werd op grond van zijn gedichten als geestesziek bestempeld, schrijft Gaakeer. Bij iedere beslissing tot verlenging van de terbeschikkingstelling werden Achterbergs gedichten onderzocht op “tekenen van voortdurende pathologieën.”’ J. Visscher in: Reformatorisch Dagblad/Boeken 27-09-2012, p. 22

‘Hoewel niet te verwachten is dat de boeken het grote publiek zullen bereiken, smeuïge anekdotes zal de lezer er niet in vinden, zal de in rechtspraak en rechters geïnteresseerde beroepsgenoot en historisch geïnteresseerde er veel over de boeiende aspecten van rechtsbedrijf en rechtspleging in kunnen lezen.’ A.W.M. Bijloos in: Trema 35 (2012) 10, p. 368-370

Tevens gesignaleerd in: Openbaar Bestuur 22 (2012) 2, p. 36; Genealogie 18 (2012) 2, p. 37 en in: BMGN/Signaleringen 127 (2012) 3, p. 2.