Dirck Volckertszoon Coornhert en Herman Herbers

Dit boek is nog niet verschenen. Wie het bestelt krijgt het direct na verschijnen (november 2025) toegezonden.

De katholieke theoloog Dirck Volckertszoon Coornhert en de als dissident bekendstaande gereformeerde predikant Herman Herbers werden 450 jaar geleden door vertegenwoordigers van de toenmalige Gereformeerde kerk voorzien van vele kwalificaties, waarmee zij hun ongenoegen tot uitdrukking wilden brengen met de geloofsopvattingen van deze theologen. Termen als libertijn, drijfgeest en vrijgeest lijken eerder bedoeld te zijn als scheldwoorden dan dat zij deze gelovigen moesten typeren. Deze vage termen zonder veel inhoud bleven desondanks lange tijd in gebruik om de mannen te kenmerken. Vanaf de negentiende eeuw zijn daar nog begrippen als spiritualist, vrijzinnig en rationalist aan toegevoegd. Deze literatuurstudie beoogt de beeldvorming over Coornhert te doorbreken, vooral door uitspraken van een aantal auteurs over hem te confronteren met de talrijke theologische publicaties van zijn hand. De geloofsopvattingen van hem en Herbers – twee verwante geesten – worden met elkaar vergeleken. Een spreuk op de grafsteen van Herbers in de Sint-Janskerk in Gouda over ‘leren sterven’ – door Coornhert gebruikt in zijn werk – vormt het thema van het afsluitende hoofdstuk. Zowel Coornhert als Herbers gingen vrijmoedig hun eigen weg, Coornhert buiten, Herbers binnen de kerk. Beiden verlangden naar een gezuiverde kerk voor iedereen, teruggekeerd tot de apostolische traditie. Hun optimistisch geloof kenmerkt zich door benadrukking van de innerlijke ervaring, naast het vasthouden aan geloofswaarheden, waarvan zij wilden getuigen.

Kees Plaizier (1948) studeerde op latere leeftijd Cultuurwetenschappen aan de Open Universiteit, een studie met veel aandacht voor traditie en vernieuwing. Hij studeerde af op de poëzie van de dichter C.O. Jellema. In 2011 verscheen zijn monografie over de predikant Herman Herbers.