Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 14 (2011)

In dit Jaarboek worden diverse interessante thema's uit de middeleeuwse geschiedenis van de Nederlanden behandeld. Nicolas Mazeure onderzoekt de omgang van monnik Folcuin met de archivalia van de Vlaamse abdij van Sint-Bertijns. J.A. (Hans) Mol biedt een nieuwe kijk op de eind elfde eeuw op gang gekomen veenontginningen in het huidige Noordwest-Overijssel en Zuid-Friesland. Aan de hand van de door de dertiende-eeuwse Vlaams-Henegouwse gravin Johanna van Constantinopel uitgevaardigde oorkonden belicht Els De Paermentier het bestuur en de machtsuitoefening door vrouwen. Jaap van Moolenbroek ontrafelt het ontstaan van de mythe rond de inname van Damietta door Haarlemse kruisvaarders. Ellen Wurtzel laat zien hoe de stedelijke verdedigingswerken in het vijftiende- en zestiende-eeuwse Lille in toenemende mate werden beschouwd als collectief bezit. Truus van Bueren, Kim Ragetli en Arnoud-Jan Bijsterveld belichten de mogelijkheden en uitdagingen van het brede onderzoeksterrein van middeleeuwse memoria, in het bijzonder van het Utrechtse MeMo-project.    

Inhoud: NICOLAS MAZEURE, À la recherche d'une méthode: le rapport entre la valorisation des archives et la perception de l'écrit diplomatique dans la composition du cartulaire-chronique bertinien de Folcuin (961-962)   J.A. MOL, De middeleeuwse veenontginningen in Noordwest-Overijssel en Zuid-Friesland: datering en fasering   ELS DE PARMENTIER, Tanquam domina superior. Gendering the Charters of Joan of Constantinople, Countess of Flanders and Hainaut (1212-1244)   JAAP VAN MOOLENBROEK, De ketting van Damietta, een Haarlems zaagschip en Willem I van Holland. Over de wording en standaardisering van een kruistochtmythe   ELLEN WURTZEL, Defense, Authority, and City Limit: the fortifications of Lille in the late Middle Ages   TRUUS VAN BUEREN/KIM RAGETLI/ARNOUD-JAN BIJSTERVELD, Researching Medieval Memoria: Prospects and Possibilities. With an Introduction to Medieval Memoria Online (MeMO)   Over de auteurs

‘Mij ging het vooral om het volgende artikel: “De ketting van Damietta, een Haarlems zaagschip en Willem I van Holland: over de wording en standaardisering van een kruistochtmythe” - Jaap van Moolenbroek (p. 113-149). Toen Damietta (Damiate, huidige naam: Dumyat) - gelegen aan de oostelijke Nijloever en ongeveer 12 km van de monding - tijdens de vijfde kruistocht van 1218 tot 1219 door de kruisvaarders werd belegerd, was de haven van de stad afgesloten met een ketting. Poorters van Haarlem onder de leiding van graaf Willem I van Holland - zo luidt in het kort het verhaal - wisten deze ketting op een slimme manier stuk te varen door een schip te voorzien van een ijzeren zaag. […] Van Moolenbroek reconstrueert de mogelijke ontstaansgeschiedenis van deze mythe en de relatie met het Haarlemse stadswapen. […] Een leuk artikel over een mythe die tot heldhaftige geschiedenis werd om uiteindelijk weer ontmaskerd te worden als mythe.’ Annet van Wiechen op: www.oudweb.nl, 29-06-2012

‘Net als in voorgaande edities bevat dit jaarboek uitkomsten van recent onderzoek over uiteenlopende onderwerpen. Meestal gaat het om gedetailleerde beschouwingen van specifiek bronnenmateriaal uit de zuidelijke en de noordelijke Nederlandsen en vrijwel altijd leidt dit tot verassende inzichten.’ Marjoke de Roos in: Geschiedenis Magazine 47 (2012) 6, p. 60.