Het middeleeuwse Friesland telde meer dan vijfhonderd 'stinzen', verdedigbare stenen huizen. Ze waren zowel op het platteland als in de steden te vinden. Friesland kende geen centraal gezag en de Friese samenleving kan getypeerd worden als een 'vetemaatschappij'. Iedere adellijke familie was genoodzaakt tenminste één eenvoudig verdedigbaar steenhuis te hebben. Hoewel het bouwkundig om bescheiden gebouwen ging, waren zij de steunpunten voor de heerschappij van de Friese edelen, de zogenaamde 'hoofdelingen'. In dit boek wordt voor het eerst uitvoerig beschreven welke rol de adel en de stinzen speelden in de sociale, politieke en militaire geschiedenis van middeleeuws Friesland. Kaarten en illustraties ondersteunen de tekst.
De bijgevoegde cd-rom bevat een eerste inventarisatie van de afzonderlijke middeleeuwse stinzen, per streek en per dorp. Er worden meer dan 500 locaties beschreven. Via de website van de Fryske Akademy zal deze inventaris geregeld worden aangevuld.
'Middeleeuws Friesland lag bezaaid met stinzen. Historicus Paul Noomen telde zeker zevenhonderd van deze kleine kasteeltjes. De bewoners vochten als bloeddorstige barbaren, maar het waren lang niet allemaal bloeddorstige horken. Sommigen keerden als nobele ridders terug van de kruistochten. [...] Voor zijn doorwrochte boek bestudeerde Noomen jarenlang archieven, archeologische opgravingen en zelfs onbetrouwbare fantastische kronieken uit de vijftiende en zestiende eeuw. Door al die bronnen te combineren, onstond een beter beeld van de adelhuizen.' Jaap Hellinga in: Leeuwarder Courant 17-07-09
'Ce livre offre un aperçu des "stinzen" aussi complet que possible [...] Cette étude se situe donc surtout sur le plan généalogique et archéologique; les références aux documents anciens écrits utilisés manquent partout. En conclusion, le volume s'oppose à l'idée répandue jusqu'ici que la noblesse frisonne vivait isolée de la noblesse occidentale (p. 242-243).' P. Cornil in: Bulletin Codicologique 2010, 1, p. 81
'In dit boek wordt voor het eerst een helder en duidelijk overzicht gepresenteerd van de Friese middeleeuwse maatschappij en de rol die de adel daarin speelde. [...] De cd achterin het boek is een handige opstap naar de website en vraagbaak voor eventeel verder onderzoek. Voor hen die Friesland goed kennen en geïnteresseerd zijn in het historische landschap van deze provincie is dit boek onmisbaar!' Gwendolyn E. van Essen op: www.historischhuis.nl/recensies
‘Paul Noomen heeft met De stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners een compact, maar bijna hermetisch compleet overzicht van de middeleeuwse stinzen en Friese adel neergelegd, voorbeeldig in nauwgezet brongebruik en interdisciplinariteit. Het is te hopen dat ook in andere provincies deze benadering van het verschijnsel “kasteel” in al zijn facetten zal worden nagevolgd.’ Redmer Alma in: Virtus 17 (2010), p. 162-166
'Noomen’s work rests on a corpus of more than five hundred stinzen of which the location and medieval owners are identified. This titanic work is based on an combination of rich genealogical sources and precadastral maps. Using the retrogressive method, Noomen has succeeded in linking precise parcels with the names of lineages and families mentioned in late-medieval registers of landowners. A CD is joined to the book, containing a provisional inventory of the identified stinzen and their successive owners in the territory of present Friesland. This inventory is a work in progress that will be completed and published on the website of the Fryske Akademy. It will be an important addition to the remarkable Dutch "HISGIS" (historical and geographical information system) digital mapping project, in which Fryslân plays a central role.' Thomas Coomans in: Speculum 86 (2011) p. 1105-1106
‘Alleen de inleiding is in boekvorm uitgegeven. “Inleiding” is eigenlijk niet het goede woord. Stinzen in middeleeuws Friesland is een fundamentele studie die een belangrijke bijdrage levert aan de kennis van de middeleeuwse samenleving. […] Dankzij zijn fenomenale kennis van de Friese middeleeuwse geschiedenis weet Noomen deze bronnen overtuigend aaneen te rijgen tot een doorlopend geschiedbeeld. […] Noomens boek roept door zijn comparatieve benadering enkele vragen op. Dat is een compliment. Wie de diepten van het detailonderzoek ingaat en tegelijk de weidse verten van het Europese kasteel- en adelonderzoek in het oog wil houden, maakt het zichzelf niet gemakkelijk. Dat daarbij niet alle vragen in één keer opgelost kunnen worden, is te begrijpen.’ Antheun Janse in: BMGN 126 (2011) 1, p. 81-82
Verder gesignaleerd in: Genealogie 16 (2010) 1; Geschiedenis Magazine 44(2009) 6