Het eerste kohier van de tiende penning van Delft (1543)

In 1543 en in een aantal volgende jaren hieven de Staten van Holland een belasting van 10% op de huurwaarde van onroerende goederen, de Tiende Penning. Voor de meeste steden zijn de kohieren die voor deze belasting werden opgemaakt, bewaard gebleven. Voor het eerst wordt nu een kohier van één van de zes 'hoofdsteden' van het laat-middeleeuwse Holland uitgegeven, namelijk dat van Delft uit het jaar 1543. Juist dit kohier is interessant, omdat in 1543 de wederopbouw in volle gang was na de brand die zeven jaar eerder een groot deel van de stad in de as had gelegd. Voor de nog niet herbouwde terreinen geeft het kohier de huurwaarde van vóór de brand, zodat dit kohier een ongewone historische diepte heeft. Bij het opmaken van het kohier trokken beambten elk van van de zestien kwartieren van de stad door en tekenden straat voor straat en huis voor huis of perceel voor perceel de huurwaarde aan, onder vermelding van de naam van de bewoner of gebruiker en van andere bijzonderheden, vaak in verband met de bijzondere bestemming van het pand of het beroep van de gebruiker. Het kohier biedt dus een schat aan gegevens over de gebouwde stad, over de identiteit van zijn bewoners en over aspecten van het sociale en economische leven in Delft. Die gegevens worden in deze editie op verschillende manieren toegankelijk gemaakt. De topografische details worden ontsloten doordat kaartjes van de zestien kwartieren aan de tekst worden toegevoegd. De geneaologische en sociaal-economisch interessante gegevens worden verwerkt in uitgebreide indices. De inleiding op de teksteditie gaat in op de aard van het kohier als historische bron en op de bijzondere wijze waarop de heffing van de Tiende Penning in Delft in 1543 zijn beslag kreeg.