Patriotse Illusies in Amsterdam en Harderwijk

De strijd van de patriotten om hervorming van ons staatsbestel, die in 1787 uitliep op een poging tot revolutie, is een echt Nederlandse beweging, nauw verbonden met en gevoed door de hier heersende christelijke verlichting. Bezorgd over het vermeende verval van hun vaderland streefden de patriotten naar verbetering van de samenleving in al haar geledingen. Pas in de jaren tachtig vond een politisering plaats die patriotten en orangisten tot tegenstanders maakte en ertoe leidde dat talrijke patriotsgezinden die deze politisering niet steunden, zich stilhielden of zelfs het orangistische kamp kozen. De door drs. W. Christiaens en dr. M. Evers uitgegeven brieven van Steven Jan en Jakob van Geuns, zonen van de Harderwijkse hoogleraar Matthias van Geuns, weerspiegelen bovenstaande ontwikkelingen. Zij laten bovendien zien welke repercussies de patriottenbeweging had binnen een familie die sympathiseerde met de patriotse doelstellingen. Steven Jan, student in Harderwijk, schreef zijn broer over de Gelderse patriottenbeweging en de weerslag ervan op het academieleven. De brieven van Jakob aan zijn ouders bevatten vooral nieuws over de gebeurtenissen in Amsterdam, waar hij stagiair was op een handelskantoor.