Deventer denkers

'Geen aspect van het leven, geen vak van uw studie kan buiten haar. Ik raad u daarom aan de wijsbegeerte te beoefenen, zoals u ademt. Meer nog, omdat ademen slechts het leven geeft, en het beoefenen van de wijsbegeerte leert op een goede wijze te leven, spoor ik u met Crates dringend aan, om vaker te denken dan te ademen.' Aldus sprak David Scanderus, de eerste 'ordinarius professor philosophiae' van het in 1630 opgerichte Deventer Athenaeum Illustre, zijn studenten toe. Deventer had eigenlijk een universiteit willen stichten met promotierecht, maar de twee andere grote steden in Overijssel verhinderden dit. Wel werd aan het Athenaeum steeds het beginsel van een volledig leerstoelenprogram naar analogie van de vier universiteiten gehandhaafd. Twee dagen per week hielden de studenten disputaties exercitii causa. De opleiding duurde twee jaar en bereidde voor op een academische studie of de maatschappelijke praktijk. De oraties en leerboeken van de Deventer filosofen en de door hun studenten verdedigde stellingen weerspiegelen twee eeuwen geschiedenis van de Europese filosofie.