Een intellectuele activist

Op 15 december 1998 was het 400 jaar geleden dat Philips van Marnix heer van Sint Aldegonde stierf. Tijd voor een herijking van Marnix' positie in de Nederlandse geschiedenis en cultuur. Op een door medewerkers van de Vrije Universiteit georganiseerd symposium werden verschillende facetten van de persoon en het werk van Marnix belicht. De daar gehouden lezingen vormen het hoofdbestanddeel van deze bundel. Toegevoegd zijn een inleiding en een bibliografie over de Marnix-studie sedert het vorige herdenkingsjaar, 1940. Hieruit blijkt, dat het zwaartepunt van het Marnix-onderzoek ligt bij Marnix' theologische geschriften. In Een intellectuele activist wordt Marnix gepresenteerd als een actieve en betrokken intellectueel die zich op velerlei terreinen bewoog en opereerde binnen internationale netwerken van diplomatie, godsdienst en geleerdheid. Deze invalshoek levert nieuwe inzichten op.    

Inhoud: Henk Duits, Inleiding: Marnix zestig jaar later   A.Th.van Deursen, Marnix van St. Aldegonde, een calvinistisch propagandist Guido Marnef, Burgemeester in moeilijke tijden. Marnix en het beleg van Antwerpen   Rudolf DeSmet, Taal, context en conventie in Marnix' correspondentie   C. Augustijn, Marnix en de theoloog   Willem Frijhoff, Marnix over de opvoeding   Leendert F. Groenendijk, Marnix' kindercatechismus   Willemien B. de Vries, Marnix als intellectuele tuinliefhebber   Ton van Strien, Marnix en de Nederlandse literatuur   Henk Duits, Bibliografie van de Marnix-studie 1940-2000

'De bundel Een intellectuele activist maakt enerzijds duidelijk hoe breed Marnix was: edelman, diplomaat, politicus, theoloog, literator en geleerde. Anderzijds reikt de bundel een onderzoeksterrein aan speciaal voor neerlandici: de literaire waardebepaling van zijn poëzie en proza. Zijn "Byenkorf", zijn psalmberijming in diverse versies en zijn schriftuurlijke lofzangen vragen om een meer literaire benadering. Is Marnix in het verleden als literator overschat? Een uitdagende vraag, die neerlandici niet uit de weg mogen gaan. Ik aarzel niet te spreken van een rijke en verzorgde bundel die een goed inzicht geeft in de huidige stand van onderzoek. Uiterst waardevol is ook de uitvoerige "Bibliografie van de Marnix-studie 1940-2000" die vijftien pagina's beslaat.' Dr. J. de Gier in: Reformatorisch Dagblad, 21-11-2001

'De artikelen in Een intellectuele activist zijn stuk voor stuk gedegen en goed onderbouwd - een enkel slippertje daargelaten - en wat deze bundel nog waardevoller maakt voor onderzoekers is de bibliografie van boeken en artikelen waarin Marnix voorkomt, uitgebracht tussen 1940 (toen het eerste overzichtswerk over Marnix werd gepubliceerd) en 2000. Deze bundel is dan ook een nuttige bijdrage aan het onderzoek naar de opstand.' Drs. H. Looijesteijn in: Recensiebank historischhuis.nl. 'Het boek wordt ingeleid met een beschouwing van Henk Duits over de waardering van Marnix in de zestig jaar die zijn verstreken sinds de laatste grote herdenking en uitgeluid met een bibliografie van alle geschriften die in deze periode het licht zagen. Hiermee verdient deze bundel - zij het met enige vertraging - toch een belangrijke plaats in de inmiddels omvangrijke Marnix-literatuur.' Paul Abels in: Tijdschrift Nederlandse Kerkgeschiedenis, jrg. 4 (2001)

'De organisatoren van deze bijeenkomst, een viertal neerlandici, zijn geslaagd in hun voornaamste opzet de positie van Marnix in de Nederlandse geschiedenis en cultuur "te herijken". Met de plichtmatige herdenking is zodoende een goede gelegenheid te baat genomen om het Marnix-onderzoek tot dusver in kaart te brengen.' Mariannne Roobol in: Literatuur 2, 2002

'Nous devons chaudement recommander cet ouvrage à tous ceux qui s'intéressent à la personne et aux oeuvres du seigneur de Mont-Sainte-Aldegonde, ainsi qu'à l'histoire du 16ieme siècle dans les anciens Pays-Bas.' E.M. Braekman in: Bulletin-chronique de la Société d'histoire du protestantisme Belge, 35, 2002

Verder gesignaleerd in: Cd-rom Leesidee 2000-2005