De middeleeuwen in de negentiende eeuw

In de negentiende eeuw werd in West-Europa een begin gemaakt met de grootschalige bestudering van het middeleeuws verleden, waarbij niet alleen aan de historische gebeurtenissen aandacht werd geschonken, maar ook aan de letterkunde en de diverse kunsten. Was deze kennis eerst voorbehouden aan een klein aantal geleerden en 'amateurs', nu werd het - door ontelbare studies, uitgaven van bronnen en teksten, door restauraties van kunstvoorwerpen en monumenten - voor vrijwel iedereen mogelijk zich een beeld te vormen van dat verre verleden. Al deze uitingen van de belangstelling voor de Middeleeuwen zijn echter getekend door de context waarin ze tot stand kwamen; op vrijwel alle gebieden zouden wij het nu anders doen. De artikelen die in deze bundel bijeengebracht zijn, laten zien hoe negentiende-eeuwers op verschillende deelgebieden omgingen met middeleeuws materiaal en welke vooroordelen ze soms moesten overwinnen. Daarnaast is het ook opvallend hoe vaak nationalistische motieven meespeelden bij de benadering van het verleden. Al met al maakt dit boek duidelijk dat er in de vorige eeuw onder een breed publiek belangstelling bestond voor de Middeleeuwen: mediëvalisme is niet alleen iets van onze tijd.    

Inhoud: A.P.J. MILTENBURG, Een droom van ordening. Mediëvistiek en mediëvalisme in de negentiende eeuw -, Contrasten en varianten. Mediëvalisme en mediëvistiek in enkele Europese landen   MAYKE DE JONG, Johann Friedrich Böhmer (1795-1863). Romanticus en rijkspatriot   A.P. ORBÀN, De Patrologia van Jacques-Paul Migne. Een felix culpa   P.G.J.M. RAEDTS, De katholieken en de Middeleeuwen. Prosper Guéranger osb (1805-1875) en de eenheid van de liturgie   C. VELLEKOOP, De restauratie van het Gregoriaans. De muziek-archeologische verkenningen vóór Solesmes   A.J. VAN RUN, De herwaardering van de middeleeuwse kunst in Frankrijk en het ontstaan van de christelijke iconografie   MARTIJN RUS, De receptie van de Franse middeleeuwse literatuur in de negentiende eeuw   F.P.C. BRANDSMA, Het Chanson de Roland. Van vondst tot nationaal epos   E.S. KOOPER, Ivanhoe; Roselinde Supheert, Chuchulain in de tijdmachine. De Keltische sage in de Ierse culturele herleving.