Nieuwe steden in de middeleeuwen

Dit themanummer van Tijdschrift voor Historische Geografie gaat over laatmiddeleeuwse 'nieuwe steden', zo genoemd omdat zij binnen korte tijd nieuw werden aangelegd, al dan niet vanuit een reeds bestaande nederzetting. Wim Boerefijn bekijkt de creatie van nieuwe steden vanuit een Europees perspectief, terwijl Reinout Rutte de nieuwe steden belicht aan de hand van de stadsplattegronden van Jacob van Deventer. Jan Brouwer laat zien op welke manier de aanleg van deze steden als inspiratie kan dienen voor de hedendaagse stedenbouw. Ook de vaste rubrieken staan in het teken van stadsstichtingen en stadsplattegronden.    

Inhoud: Redactioneel   MARCEL IJSSELSTEIN/REINOUT RUTTE/JAN WEGNER, Bescheiden pionier. In Memoriam Jacobus (Ko) Visser   Artikelen: WIM BOEREFIJN, De creatie van nieuwe steden in de 13e-14e eeuw in Europa. Een inleiding   REINOUT RUTTE, Nieuwe steden in de Nederlanden (1270-1450)   WARD LELOUP, Een stadsstichting langs het Zwin. De ontstaansgeschiedenis en ontwikkeling van Sluis   Serie Dorpen: HANS RENES, Asperen, een boerendorp aan de Linge   Landschap op papier: BRAM VANNIEUWENHUYZE, Laatmiddeleeuws Ieper verkleind (1383) en gekarteerd (1610)   JAN BROUWER, Middeleeuwse steden als inspiratiebron voor de nieuwe stad van nu   Boekbesprekingen   Literatuuroverzicht   Berichten

'Het is een bijzonder aardig themanummer geworden over "nieuwe steden". Het onderzoek naar de planmatige stichting van deze steden staat nog duidelijk in zijn kinderschoenen. Praktisch elk artikel roept dan ook op tot vervolgonderzoek en tot een meer multidisciplinaire benadering. Hopelijk wordt deze handschoen opgepakt.' Drs. Aron de Vries via: historischhuis.nl, 14 november 2018

'Hoe later steden in de middeleeuwen werden gesticht, des te kleiner was de kans op succes. Op de meest gunstige plekken lagen al oudere steden die nieuwkomers weinig ruimte boden. Na 1350 waren er nog maar weinig adellijke heren die zich aan de stichting van een stad waagden. Alleen in "lege" gebieden ten oosten van de Elbe kwamen er nog nieuwe steden bij én in de natte Nederlandse delta. Aldus Wim Boerefijn in zijn bijdrage over nieuwe steden in Europa in de 13e en 14e eeuw. Reinout Rutte brengt de nieuwe steden in Nederland tussen 1270 en 1450 in kaart. Verder staan er in dit mooi verzorgde nummer bijdragen over onder meer Sluis langs het Zwin, en Asperen, boerenstad aan de Linge.' Ben de Pater in: Geografie (november/december 2018), p. 44

'Jacob van Deventer (ci. 1505-1575) tekende in zijn leven stadsplattegronden. Maar liefst 226 zijn er nog bekend. Recent zijn deze kaarten voor het eerst samengebracht in een boek, Stedenatlas Jacob van Deventer. Naar aanleiding van deze gebeurtenis werd een congres gehouden en verscheen, recent, een themanummer van het Tijdschrift voor Historische Geografie over het ontstaan van nieuwe steden in de middeleeuwen.' Karin de Leeuw via: deleesclubvanalles.nl, 1 augustus 2018

'In Nieuwe steden in de middeleeuwen, themanummer van het Tijdschrift voor Historische Geografie, wordt duidelijk dat middeleeuwse stedenbouwers planmatig én flexibel waren. Als er één ding duidelijk wordt dankzij Nieuwe steden in de middeleeuwen is het dat plaatsen niet organisch groeiden. Dat misverstand moet de wereld uit. In het themanummer van het Tijdschrift voor Historische geografie concluderen verschillende onderzoekers dat er niet zomaar werd gebouwd maar dat er wel degelijk een plan lag onder de uitleg van een stad. [...] Dit boeiende onderwerp, een verzorgde opmaak en vele kleurenafbeeldingen - in dit geval logischerwijs van veel kaartmateriaal - maken het Tijdschrift voor Historische Geografie een plezier om te lezen en te bekijken.' Leon Mijderwijk via: historiën.nl, 21 juli 2018.