Toen Frankrijk in 1795 de Republiek bezette, kwam er een eind aan de macht die de afzonderlijke provincies gedurende eeuwen hadden gehad. Het bestuur werd gecentraliseerd, en dat zou zo blijven, ook nadat de Fransen weer waren verdwenen en er in 1815 een onafhankelijk Koninkrijk der Nederlanden ontstond. Hoewel Holland - vanaf 1840 gesplitst in de provincies Noord- en Zuid-Holland - politieke macht moest inleveren, was dit dichtbevolkte deel van Nederland ook in de negentiende en twintigste eeuw het economische en culturele hart van Nederland. Met zijn grote steden, (lucht)havens, hoofdkantoren, universiteiten en kunstcentra was Holland in menig opzicht de spil waar Nederland om draaide. In dit laatste deel van de vlot leesbare en fraaie uitgevoerde Geschiedenis van Holland gaan historici, geografen en een antropoloog op zoek naar het 'Hollandse' in een steeds uniformer Nederland. In hoeverre onderscheidt Holland zich in de negentiende en twintigste eeuw nog van de omringende provincies? Is er sprake van één Holland? Of is het typisch 'Hollandse' - in deze tijd van globalisering - misschien meer wens dan werkelijkheid?

'Als geheel biedt het werk (...) een weids panorama, op evenwichtige en vaak boeiende wijze gebracht. De auteurs slagen erin Holland en Nederland goed te scheiden: zij vragen zich gedurig af in hoeverre de ontwikkeling in Holland verschilt van die in andere gewesten en concentreren zich op de Hollandse eigenaardigheden.' Guido de Bruin in: Spiegel Historiael 38 (2003) 10.