De geschiedenis van de provinciale psychiatrische ziekenhuizen van Noord-Holland van 1849 tot 1994
Dit boek is uitverkocht.De provincie Noord-Holland was de enige provincie die zelf psychiatrische ziekenhuizen oprichtte en (tot 1994) beheerde: Meerenberg (1849, later omgedoopt tot Provinciaal Ziekenhuis Santpoort), Duin en Bosch (1909) en Medemblik (1923). In de geschiedenis van deze heel verschillende ziekenhuizen - voorloper Meerenberg, volger Duin en Bosch en achterblijver Medemblik - weerspiegelen zich de grote trends in de intramurale psychiatrie in Nederland. In Meerenberg, lang beschouwd als een modelinrichting van Europees formaat, kwam in het midden van de negentiende eeuw de 'zedenkundige behandeling' tot ontwikkeling. Aan het einde van deze eeuw introduceerde men er als eerste de opleiding voor psychiatrisch verpleegkundige, terwijl de inrichting tijdens het interbellum de toon aangaf met de doorvoering van de zogenaamde 'actievere therapie'. In de jaren zeventig liep Santpoort voorop met de ingrijpende reorganisatie en democratisering van de instelling en met de toepassing van het model van de therapeutische gemeenschap. In 1991 zijn uit Santpoort, eens de grootste inrichting van Nederland, twee nieuwe organisaties ontstaan van kleinschalige, meer semi-murale psychiatrische voorzieningen in Amsterdam. De geschiedenis van de psychiatrie is er een van voortdurende spanning tussen therapeutisch optimisme en ontnuchterende werkelijkheid, tussen geneesbaarheid en ongeneeslijkheid, tussen hooggestemde plannen en eeuwige tekorten aan geld en menskracht. Zij laat zien hoe de psychiatrische perspectieven op de verhouding tussen lichaam en geest, individu en samenleving per periode wisselen en hoe maatschappelijke en culturele ontwikkelingen hun stempel zetten op de visie op en de omgang met psychiatrische patiënten.
'Een must voor wie geïnteresseerd is in de geschiedenis van de psychiatrie.' In: Archievenblad maart 1999. '(...) de geschiedenis van de verpleging, de belangrijkste en meest vergeten beroepsgroep in de psychiatrie, [is] voorbeeldig opgetekend door Geertje Boschma. De epiloog van Joost Vijselaar zou ik hier het liefst integraal willen citeren. Zijn betoog bewijst zijn liefde voor het vak en zijn deskundigheid.' Hans van der Ploeg in: NRC-Handelsblad 2-5-1997.