Een middeleeuwse vraagbaak

Hoe schiep God de wereld? Welke dieren leven er in India? Hoe ontstaat een aardbeving? In de Middelnederlandse Artes-Lucidarius stelt een leerling ruim 150 vragen. Zijn leraar geeft uitgebreid antwoord. Hij vertelt over de Drie-eenheid en over Bijbelse geschiedenis, over de indeling van de wereld en over de sterren en planeten, over natuurverschijnselen en de mens, en eindigt met een uitleg over de gang van zaken bij de mis. Deze vraagbaak geeft de lezer zo een brede en prachtige blik op de middeleeuwse denkwereld. De Artes-Lucidarius is een van de vier Middelnederlandse Lucidarius-teksten. Deze benaming wordt gebruikt voor teksten die direct of indirect teruggaan op het Latijnse Elucidarium, een naslagwerk van rond 1100 waarin theologische vragen worden behandeld. De Artes-Lucidarius is een vertaling van de Duitse Lucidarius en behandelt in navolging van die bron niet alleen theologie, zoals het Elucidarium, maar vooral ook meer wereldlijke vraagstukken. In dit boek wordt de enige compleet overgeleverde Middelnederlandse Artes-Lucidarius voor het eerst kritisch uitgegeven. Naast de tekst staat een hertaling in modern Nederlands met toelichting in de voetnoten. De inleiding gaat uitgebreid in op de historische context.

Ludo Jongen is medioneerlandicus en verzorgde een aantal edities en vertalingen van Middelnederlandse teksten. Nolanda Klunder is medioneerlandica en promoveerde op de vier Middelnederlandse Lucidarius-teksten.

'[...] Onlangs bezorgde zij samen met Ludo Jongen de eerste kritische vertaling in modern Nederlands van de Middelnederlandse Artes-Lucidarius in het Londense handschrif. De Artes-Lucidarius is een van de vier Middelneder[1]landse Lucidarius-teksten. [...] - Daan Schuijt in Kleio-3 (2021), p.28-30

'Ons beeld van de wetenschappelijke kennis van de middeleeuwen wordt vertekend door het gegeven dat veel van de arteskennis in de volkstalen werd geschreven en dat het uitgeven van die teksten geen prioriteit was. Gelukkig brengt de onvolprezen serie Artesliteratuur in de Nederlanden van Uitgeverij Verloren daar sinds twee decennia verandering in. [...] Na de uitvoerige inleiding volgt de kritische uitgave van de Middelnederlandse tekst op de linkerpagina en de hertaling in modern Nederlands op de rechterpagina, voorzien van de nodige noten en relevante afbeeldingen van miniaturen uit handschriften. [...] Dit is een degelijke bijdrage aan de ontsluiting van de Artesliteratuur in de Nederlanden. [...]' - Walter Smits in Kunsttijdschrift Vlaanderen april 2021

Vermeld in Amersfoortse Courant 8 mei 2021, p. 13, Geschiedenis Magazine sept (2021), p. 61