De Hongaarse kindertreinen

De Eerste Wereldoorlog en daarop volgende revoluties hadden Hongarije uitgeput. Buitenlandse hulp kwam er eerst in de vorm van hulpgoederen verstrekt door het Rode Kruis. Daarna volgde een tweede internationale actie: tussen 1920 en 1930 werden ruim 60.000 kinderen voor enkele maanden naar het buitenland gebracht om bij te komen. De kindertreinen reden vooral naar Nederland en België, enkele naar Zwitserland, Zweden en Groot-Brittannië. Het verblijf in het buitenland had grote invloed op het leven van deze kinderen en hun familie. Sommige kinderen bleven zelfs bij het pleeggezin wonen, anderen hielden contact. Na de Tweede Wereldoorlog werd de kinderactie op veel kleinere schaal herhaald. Er ontstonden intensieve persoonlijke, culturele, academische en economische contacten tussen Hongarije aan de ene en Nederland en België aan de andere kant. Deze rijk geïllustreerde bundel, waarvan ook een Hongaarse editie verschijnt bij uitgeverij L'Harmattan, beschrijft verschillende aspecten van de kinderactie.    

Inhoud: MAARTEN J. AALDERS/GÁBOR PUSZTAI/ORSOLYA RÉTHELYI, Honderd jaar geleden. Internationaal licht op de kindertreinen als verbinding tussen Hongarije, Nederland en België   MAARTEN J. AALDERS, Twee vrienden van Hongarije: Henriëtte Kuyper (1870-1933) en Jan Clinge Fledderus (1870-1946)   MAARTEN J. AALDERS, Kindertreinen naar Nederland (1919-1930)   VERA HAJTÓ, De Belgen en de Hongaarse kinderen. Kinderhulpacties (1923-1927)   ORSOLYA RÉTHELYI, Een nieuwe familie. De kindertreinen en de Hongaars-Nederlandse contacten in de spiegel van de Hongaarse cultuur in de jaren 20   JUDIT GERA, Postmemory en cultureel geheugen als bindmiddelen tussen feit en fictie in het werk van Rudi Hermans   BOZZAY RÉKA, De kinderactie en de verlening van het eredoctoraat in Debrecen in 1925   ROLAND NAGY, Het woord bij de daad voegen. Enkele taalkundige aspecten van de Hongaars-Nederlandse betrekkingen in de tijd van de kinderacties   GÁBOR PUSZTAI, Tot mislukking gedoemd. Hongaarse kinderactie naar Nederland na de Tweede Wereldoorlog   ROELAND HERMANS, Gedeeld verleden, gedeeld erfgoed. De Belgisch-Hongaarse kinderacties

'[...] Acht onderzoekers uit Hongarije, Nederland en Belgie laten aan de hand van nieuw of grotendeels ongebruikt materiaal de verschillende aspecten van de kinderacties zien, waarmee geprobeerd wordt het historiografische debat op gang te brengen. [...] Doordat de auteurs de Kinderactie vanuit zoveel kanten belichten, brengen ze ook bredere maatschappelijke ontwikkelingen in Hongarije, Nederland en Belgie in kaart tijdens het interbellum. Hiermee is de bundel ook te lezen als een pleidooi voor meer onderzoek naar transnationale verbindingen voorbij het traditionele diplomatiek domein. [...]' - Myrthe Polinder & Inge Kleefman op de website van De Moderne Tijd Boekzaal (2021)

'Aalders en zijn medewerkers zijn erin geslaagd een weinig bekend thema breed over het voetlicht te brengen.' Paul Brood in: G/Geschiedenis 11 (2020) 5, p. 55

'Een voortreffelijke bundel die laat zien wat echte humaniteit vermag.' O.W. Dubois voor: NBD Biblion, 17 mei 2020

'Beide boeken, die fraai zijn uitgegeven, geven veel informatie over de huidige stand van onderzoek naar deze Hongaarse kindertreinen in de Lage Landen.' Stefan van der Poel in: Donau, 25 april 2020

'Deze bundel kan worden beschouwd als een monument van een haast vergeten, maar in familiegeschiedenissen nog levende periode in de relatie tussen Hongarije en Nederland. [...] In het licht van de huidige situatie in Europa is dit een actueel boek te noemen.' Kees van der Kooi in: Kerk en Theologie 2 (2020), p. 189-190.

Lees het interview met redacteur Orsolya Réthelyi op Amstelveenweb van 26 mei 2020; Luister het interview met Orsolya Réthelyi bij VPRO OVT en zie hier de foto's van de presentatie van het boek op de ambassade van Nederland in Hongarije. Lees ook: het artikel van Klaas van der Zwaag in het Reformatisch Dagblad van 5 februari 2020; het artikel van Anja van der Laan in het Friesch Dagblad van 1 februari 2020, p. 24.

Gesignaleerd op: Vijf Eeuwen Migratie; Hongarije Magazine 88 (2020), p. 27.